စိန္

ကမၻာေပၚတြင္ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာ အမ်ိဳးေပါင္း ၁၂၀ ေက်ာ္ ရွိသည့္အနက္ စိန္ သည္ အဖိုး အထိုက္တန္ ဆံုးေသာ ရတနာ တစ္မ်ိဳးျဖစ္၏။ 

စိန္ သည္ လူတို႔၏ လက္၀တ္ရတနာ တန္ဆာမ်ား အတြက္သာမက စက္မႈလုပ္ငန္း မ်ားတြင္လည္း အေရးပါ သည့္ ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ မာျခင္း အဆင့္ အျမင့္ဆံုးျဖစ္သည္။ အဆင့္ ၁၀ ၌ ရွိသျဖင့္ မာျခင္းအဆင့္ အျမင့္ ဆံုးျဖစ္ျပီး စိန္ ကို ေက်ာက္မ်က္ရတနာ မ်ား၏ ဘုရင္ ဟု ေခၚစမွတ္ျပဳၾကသည္။

ထူးျခားသည့္ ေတာက္ပ လင္းလက္မႈ
============================
လက္ကိုင္ အိတ္ေဆာင္ မွန္ဘီလူး (10x lens)နွင့္ စိန္ ကိုၾကည့္လွ်င္ စိန္ ၏ ပင္ကိုယ္ အလင္းေရာင္ျဖင့္ တဖိတ္ ဖိတ္ေတာက္ပေနသည္ ဟု ထင္မွတ္ရသည္။ သို႔ရာတြင္ စင္စစ္ ထို အလင္းေရာင္သည္ စိန္ ၏ ပင္ကိုယ္ အလင္းေရာင္ မဟုတ္ေပ။ 

အလင္းေရာင္သည္ ေရ၊ ဖန္ထည္ ပစၥည္း စသည္တို႔တြင္ ျဖတ္သန္း သြားေသာအခါ မူလ လမ္းေၾကာင္းမွ အနည္းငယ္ ယိမ္းယိုင္ သြားတတ္သည္။ အလင္းေရာင္ သည္ စိန္ ကိုျဖတ္သြားေသာ အခါတြင္မူ ပိုမိုယိမ္း ယိုင္သြားေလ့ ရွိသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ အကြက္ေဖာ္ ထားေသာ စိန္ ၏ မ်က္ႏွာျပင္ေပၚသို႔ သက္ေရာက္လာသည့္ အခါ အလင္းေရာင္ သည္ အျပင္ဘက္ သို႔ တစ္မဟုတ္ခ်င္း ထြက္ မသြားဘဲ အတြင္းသို႔ ႐ိုက္ဟပ္ သြားသည္။

တစ္ဖန္ ထို အလင္းေရာင္သည္ စိန္ ၏ အတြင္း၌ပင္ အဆင့္ဆင့္ အနည္းငယ္စီ ယိမ္းယိုင္ သြားျပီး ေနာက္ ဆံုး မွသာ အျပင္ သို႔ ထြက္သြားသည္။ စိန္ ကို အလင္းေရာင္ေအာက္တြင္ ထုတ္ထားေသာ အခါ စိန္ အတြင္း ၌ အလင္းေရာင္ ခိုေအာင္းေလ့ ရွိရာ ထိုသို႔ ခိုေအာင္းေနသည့္ အလင္းေရာင္ က ပင္လွ်င္ စိန္ ကို အေရာင္ တဖိတ္ဖိတ္ ေတာက္ပေစသည္။ 


ထိုသို႔ အေရာင္ တဖိတ္ဖိတ္ ေတာက္ပလ်က္ရွိေသာ စိန္ သည္ ဓာတ္သေဘာ အလို အားျဖင့္ ကာဗြန္ (Carbon) မွ်သာ ျဖစ္သည္။

 ေရွးပေ၀သဏီ အခ်ိန္က ကမၻာေျမ အတြင္း၌ ရွိသည့္ ကာဗြန္ သည္ အပူရွိန္ ႀကီးမားျခင္းေၾကာင့္ အရည္ ဘ၀ တြင္ တည္ေနခဲ့၏။ ထိုသို႔ တည္ရွိေနစဥ္ အထက္ မွ အလြန္ႀကီးမားေသာ ဖိအား သက္ေရာက္ လာ မႈေၾကာင့္ မည္းေနေသာ ကာဗြန္ ဘ၀ မွ အဖိုးတန္ေသာ စိန္ ဘ၀သို႔ ေျပာင္းလာခဲ့သည္။

လူတို႔ လက္လွမ္း မီရာသို႔ စိန္ ေရာက္ရွိလာပံု
=================================
သိပၸံပညာရွင္ တို႔က စိန္ သည္ ကမၻာ့႔ မ်က္ႏွာျပင္ေအာက္ မိုင္ ၈၀ မွ ၁၂၅ မိုင္ခန္႔ နက္ေသာ ေျမလႊာမ်ား အၾကား ၌ စတင္ေပၚခဲ့၍ သာ ထို အရပ္ရွိ ျပင္းထန္ေသာ ဖိအားႏွင့္ အပူရွိန္ တို႔ေၾကာင့္ ထိုမွ် မာေက်ာေန ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေကာက္ခ်က္ ခ်ၾကသည္။ 

သို႔ေသာ္ နက္႐ိႈင္း လွစြာေသာ အရပ္ ၌ ေမြးဖြား ခဲ့ေသာ စိန္ တို႔သည္ လူတို႔ လက္လွမ္း မီေသာ အနက္သို႔ မည္သို႔ မည္ပံု တက္ေရာက္ လာၾကသည္ကို အစ ပထမ နားမလည္ခဲ့ ၾကေခ်။ မၾကာေသးမီ ကမွ အေမရိကန္ သိပၸံ ပညာရွင္ တစ္ဦး ၏ သုေတသနျပဳခ်က္ အရ စိန္ တို႔ ေျမလႊာ အေပၚပိုင္း သို႔ တက္လာပံု ကို ခန္႔မွန္း ခဲ့ၾကသည္။

သူ ၏ အလိုအရ စိန္ တို႔သည္ အစိတ္စိတ္ ကြဲအက္ေနေသာ ကမၻာ့ေျမလႊာ မ်ား၏ လႈပ္ရွား မႈေၾကာင့္ ကမၻာ့႔ အတြင္းပိုင္း ရွိ ေရ၊ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားႏွင့္ အတူေရာကာ ေျမလႊာမ်ား အၾကားမွ တျဖည္းျဖည္း တက္လာခဲ့ၾက သည္ ။ ျပင္းထန္ေသာ ဖိအားျဖင့္ အဖိ ခံေနခဲ့ၾကရေသာ ေရပူႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႕တို႔သည္ အေပၚပိုင္း သို႔ ေရာက္ လာ သည္ႏွင့္ အမွ် အဖိ ခံေနရမႈ တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့နည္း လာေသာအခါ အပူလြန္ေရ ဘ၀ မွ ေရေငြ႕ဘ၀ သို႔ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ၾကသည္။ 

 ေနာက္ဆံုး ေျမျပင္ေပၚသို႔ အေရာက္ တြင္ ေရပူ ပန္းႀကီးမ်ား ပမာ ပန္းထြက္ ၾကရာ ေျမျပင္ ၌ တြင္းႀကီးျဖစ္၍ က်န္ခဲ့သည္။ ေလထဲ သို႔ ပန္းထြက္ေနေသာ စိန္ ပါ၀င္သည့္ ေျမသားေက်ာက္သား တို႔သည္ ေရပန္းၿပီး အရွိန္ေသသြားေသာ အခါ ေျမျပင္ေပၚသို႔ တျဖည္းျဖည္း ျပန္က်၍ တြင္းႀကီး သည္ လည္း ေျမစာ မ်ားျဖင့္ ျပန္ ပိတ္ မိသြား၏။ ဤနည္းျဖင့္ စိန္ သည္ လူတို႔ လက္လွမ္း မီေသာ အရပ္သို႔ ေရာက္ရွိလာၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကေလသည္။

စိန္ႏွင့္ အတူ ယွဥ္တြဲ ေတြ႕ရွိရေသာ ေက်ာက္တံုး တို႔သည္ အျခားေက်ာက္တံုးတို႔ ကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ လံုး၀န္း ညီညာေနရျခင္း မွာ ကမၻာ့႔ အတြင္းပိုင္း မွ ပန္းထြက္ လာစဥ္က တြင္း ၏ ေဘးပတ္လည္ ေျမသားမ်ားႏွင့္ အခါခါ ပြတ္တိုက္ မိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။

အခ်ိဳ႕စိန္တံုး မ်ားတြင္ အဏုၾကည့္ မွန္ဘီလူးျဖင့္သာ ျမင္ႏိုင္ေသာ ေရမႈန္ မ်ား၊ မီသိန္း ဓာတ္ေငြ႕၊ အီသိုင္း အယ္လ္ ကိုေဟာ စသည့္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ေရာ၍ ပါေနတတ္သည္ ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ယင္းဓာတ္ေငြ႔မ်ား သည့္ စိန္ျဖစ္ေပၚရာ ကမၻာ႔ အတြင္းပိုင္း မိုင္ ၈၀ မွ ၁၂၅ မိုင္ အနက္ ခန္႔၌ ရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ရေလသည္။

စိန္ ထြက္ရွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ား
====================

စိန္ ကို မည္သည့္ႏွစ္ က စတင္ေတြ႕ရွိသည္ ဟု တိတိ က်က် မည္သူမွ် မခန္႔မွန္းႏိုင္ေသာ္လည္း စတင္ေတြ႕ရွိ သံုးစြဲ ခဲ့ေသာ ေနရာ မွာ အိႏၵိယျပည္၊ ႐ိုလ္ကြန္ဒါ အရပ္ ၌ျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္မွာ ခရစ္ေတာ္ မေပၚမီ ႏွစ္ေပါင္း ၈၀၀ ခန္႔ က ဟု ယူဆရေပသည္။

၁၈ ရာစု ၌ အိႏၵိယျပည္ မွ စိန္တြင္းႀကီး မ်ား ကုန္ခမ္းခဲ့ၿပီးေနာက္ စိန္ ကို ဘရာဇီးႏိုင္ငံ တြင္ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထို တြင္းမ်ားမွာ လည္း မၾကာမီ ကုန္ခမ္း သြားခဲ့၏။ ယခု အခါ ကမၻာေပၚတြင္ ရလ်က္ ရွိေသာ စိန္ တို႔ အနက္ ရာခိုင္ႏႈန္း (၉၀) မွာ အာဖရိက တိုက္ ေတာင္ပိုင္း မွ ျဖစ္သည္။

ထိုေဒသ တြင္ စိန္တြင္း မ်ား ေတြ႕ရွိပံုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း ၍ စိတ္၀င္စား ဖြယ္ရာ ျဖစ္ရပ္မ်ား ရွိေလသည္။ ၁၈၆၇- ခုႏွစ္ ခန္႔က ၾသရိန္း (Orange)ျမစ္တစ္ေနရာ ရွိ ဗိုး၀ါး လူမ်ိဳး ကေလး တစ္စု ကစားေနၾကစဥ္ ကမ္းေပၚမွ အလြန္ေလး ၍ ေက်ာက္ခ်ဥ္ႏွင့္ သဏၭာာန္ တူသည့္ ေက်ာက္တစ္လံုး ကို ေတြ႕ရွိၾက၏။ 

ထိုေက်ာက္ မွာ အျခားေက်ာက္စရစ္ မ်ားထက္ ႀကီး ၍ အေရာင္လည္းေတာက္ပေသာေၾကာင့္ ထို ကေလး တစ္စု သည္ ထိုေက်ာက္ ကို မိမိတို႔ မိခင္ ထံသို႔ ယူေဆာင္ကာ ျပသၾကသည္။ မိခင္ျဖစ္သူ က အိမ္နီးနား ခ်င္းျဖစ္သူ ဗန္နီကပ္ ဆိုသူကို တစ္ဆင့္ျပ၍ ထိုသူက ကုန္သည္ တစ္ဦးအား ေရာင္းခိုင္းရာ ေပါင္ ၅၀၀ ရရွိခဲ့၏။

၂-ႏွစ္ ခန္႔ၾကာေသာ အခါ သိုးေက်ာင္းသား တစ္ဦး ထံ၌ ထူးျခားစြာ အေရာင္ လက္လ်က္ ရွိေသာ ေက်ာက္ တစ္လံုး ရွိေၾကာင္း ၾကားသိရ သျဖင့္ ဗန္နီကပ္ သည္ ထိုသူ ထံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ ၏။ ေနာက္ဆံုး ၌ သူသည္ ထိုေက်ာက္ ကို သိုး ၅၀၀၊ ကၽြဲႏြား ၁၀ ေကာင္ႏွင့္ ျမင္း တစ္ေကာင္ေပး၍ ၀ယ္ခဲ့ၿပီး လွ်င္ ကုန္သည္ တစ္ဦး အား ေရာင္းရာ ေပါင္(၁၁၀၀၀) ရရွိ ခဲ့သည္။ ထို စိန္မွာ အ႐ိုင္း ဘ၀တြင္ (၈၃.၅) ရတီ ရွိ၏။ ထို႔ေနာက္ တြင္ ဒပ္ဒလီ (Dudley) ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ ထင္ရွားလာ၏။

ဤ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ ကမၻာ အရပ္ရပ္ မွ လူ တို႔သည္ စိန္ျဖင့္ စီးပြားရွာ ရန္ စိတ္၀င္စား လာၾကၿပီးလွ်င္ အာဖရိကတိုက္ သို႔ လာေရာက္ ၍ စိန္တြင္းမ်ား ကို ရွာေဖြၾက၏။ ထိုအခ်ိန္ မွ စ၍ ေတာင္အာဖရိက စိန္တြင္း မ်ားသည္ ယေန႔တိုင္ ကမၻာေက်ာ္ေနေပသည္။

စိန္ အသံုး၀င္မႈ
==========
လူ တို႔သည္ စိန္ ကို ေက်ာက္မ်က္ ရတနာ အျဖစ္ အသံုးျပဳၾကသည္ သာမက အလြန္ မာေက်ာေသာေၾကာင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ အသံုးျပဳလာၾကသည္။ စိန္ ကို ဖန္၊ မွန္၊ ေၾကြထည္ မ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ ရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ သြားေပါက္ ဖာရာတြင္ အသံုးျပဳသည့္ စက္ မ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ နာရီ အတြင္းရွိ ဘယ္ရင္ မ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ ေရနံတြင္း မ်ား တူးသည့္ အခါ လြန္သြား အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အေရာင္ တင္ရာတြင္ လည္ေကာင္း အသံုးျပဳၾကသည္။

ထို႔ျပင္ စိန္ ကို အျခားေသာ ေနရာ အမ်ားအျပား၌ လည္း အက်ိဳးရွိစြာ အသံုးခ်ေနသည္။ ေသာၾကာၿဂိဳဟ္ (Venus) ကို စူးစမ္း ရာ၌ ကမၻာေပၚတြင္ ထက္ အဆ တစ္ရာ မ်ားေသာ ဖိအားႏွင့္ ၉၂၀ ဖာရင္ဟိုက္ ဒီဂရီမွ် ရွိေသာ အပူဒဏ္ ကို ခံႏိုင္ရန္ အတြက္ အာကာသယာဥ္ ၏ ျပတင္းေပါက္ ကို စိန္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့ရသည္။ 

ခြဲစိတ္ ကိရိယာ မ်ားကို စိန္ျဖင့္ျပဳလုပ္ ပါက အသားမွ်င္မ်ား အား လိုသည္ထက္ ပို၍ မေပါက္ၿပဲေစျခင္း ၊ ႏႈတ္ ခမ္း သားမ်ား မွာ ဖြာလန္ႀကဲ မေနဘဲ တိတိ ရိရိ ရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မ်က္လံုး အတြင္း တိမ္ ကို ခြဲရာတြင္ စိန္ ထိပ္ဖူး တပ္ ခြဲစိတ္ ကိရိယာ မ်ားကို သံုးၾကသည္။

စိန္ ၏ အျခား သတၱိထူး တစ္မ်ိဳးမွာ အပူဓာတ္ တို႔ကို ေကာင္းစြာ စုပ္ယူႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၾကယ္ မ်ား ၏ အပူခ်ိန္ ကို တိုင္းတာရာ ၌ စိန္ ကို အသံုးခ်ရသည္။ စိန္ျပတင္းေပါက္ တပ္ထားေသာ နကၡတ္ၾကည့္ မွန္ေျပာင္း ကို ေလယာဥ္ျဖင့္ သယ္ေဆာင္ၿပီး အျမင့္ပိုင္း သို႔ ေရာက္ေသာ အခါ ၾကယ္ အလင္းေရာင္ကို မွန္ေျပာင္း အတြင္း ရွိ စိန္ျပတင္းေပါက္ ကို ျဖတ္သန္းေစရမည္။ 

ၾကယ္ အလင္းေရာင္ ၏ အပူဓာတ္ မွာ အလြန္တရာ မွ အားေလ်ာ့႔လွေသာ္လည္း ယင္း အပူဓာတ္ ကိုပင္ စိန္ က စုပ္ယူကာ အပူခ်ိန္ တိုင္းတာေရး ကိရိယာ သို႔ ပို႔လႊတ္ေပးျခင္းျဖင့္ ၾကယ္ တို႔ကို ေလ့လာၾကသည္။
ထို႔ျပင္ ေလယာဥ္ေျပးလမ္း မ်ား ေခ်ာမြတ္ေနပါက ေလယာဥ္ ဘီးေခ်ာ္ ပ်က္စီးႏိုင္ သျဖင့္ လမ္း တစ္ေလွ်ာက္ ေျမာင္း ငယ္ မ်ားေဖာ္ေပးေသာ ကိရိယာ မ်ား၌ မာေက်ာေသာ သတၱိ ပိုင္ရွင္ စိန္ ကို မသံုးလွ်င္ မျဖစ္ေခ်။

အရည္အေသြး ကို တိုင္းတာပံု
======================

စိန္ ၏ အရည္အေသြး ကို အဂၤလိပ္ အကၡရာ ျဖစ္ေသာ စီ(C)ေလးလံုးျဖင့္ မွတ္သားၾကသည္။ ၄င္းတို႕မွာ
၁ ။ အေရာင္ (Colour)
၂။ ကာရက္ခ်ိန္ (Caret weight)
၃။ သန္႕စင္မႈ (Clarity)
၄။ ေသြးကြက္ (Cut) တို႕ျဖစ္ၾကသည္။

စိန္ ၏ အေရာင္မ်ား ခြဲျခားပံု
================

စိန္ ၏ အရည္ အေသြး ကို တိုင္းတာသည့္ စံႏံႈးမ်ား အနက္ အခ်က္ တစ္ခ်က္ျဖစ္သည့္ အေရာင္ကို ဦးစြာ ရွင္း လို ပါသည္။ စိန္ ၏ အေရာင္ကုိ အဂၤလိပ္ အကၡၤရာ မ်ားျဖင့္ သတ္မွတ္ၾကျပီး အကၤၡရာ ဒီ (D) မွ ဇတ္ (Z) အထိျဖစ္ ပါသည္။


အဆင့္ ဒီ (D)ျဖစ္သည့္ အေရာင္ မွာ အေရာင္မဲ့ျဖစ္ျပီး အဆင့္ ဇတ္(Z) မွာ အ၀ါျဖစ္ကာ အလွ ၀တ္ထက္ ဖန္စီ၀တ္ အျဖစ္သာ သံုးစြဲ တတ္ၾကသည္။ အေရာင္ ပါ၀င္ ရျခင္း မွာ စတင္ ဖြဲ႕စည္းျဖစ္တည္စဥ္ ကတည္း က ကာဗြန္ျဒပ္စင္ တြင္ အျခားေသာျဒပ္မ်ား ေရာေႏွာ ပါ၀င္ လာခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

 ႏိုက္ထရိုဂ်င္ျဒပ္စင္ အနည္းငယ္ ပါ၀င္ခဲ့လွ်င္ အ၀ါေရာင္ သန္းျပီး၊ ဘိုရြန္ျဒပ္စင္ ပါ၀င္လွ်င္ အျပာေရာင္ သန္း သြားသည္။ ထိုကဲ့သို႕ ျဒပ္စင္ မ်ားသာ မကပဲ အျခား ေက်ာက္ အစိုင္အခဲ လိုက္ပါေအာင္း ၀င္ ဧည့္ေက်ာက္ အျဖစ္ ပါ၀င္သည္ ကို လဲ ရွားပါးစြာ ေတြ႕ရတတ္ေသးသည္။ အထူး သျဖင့္ စိန္ အတြင္းတြင္ ပါ၀င္ေလ့ ရွိ သည့္ အစိုင္အခဲ မွာ ေက်ာက္မ်က္တန္း မ၀င္ေသာ္လည္း အတန္အသင့္ လူၾကိဳက္မ်ား သည့္ ဇာဂြန္ (Zircon)ေဂၚမိတ္ ျဖစ္တတ္ပါသည္။

ကာရက္ခ်ိန္
=========
စိန္ ၏ တန္ဖိုး ကို သတ္မွတ္ေပးသည့္ အျခား အခ်က္မွာ အေလးစီးခ်ိန္ ပင္ျဖစ္သည္။ျမန္မာ့ေစ်းကြက္တြင္ ၄လံုးစီး၊ ၈လံုးစီး အစရွိသျဖင့္ နားရည္၀ၾကသည္။ အမွန္တြင္ ကမာၻ သံုးေသာ စိန္ ၏ အေလး ယူနစ္မွာ ကာရတ္ (Caret)ျဖစ္သည္။ ကာရတ္ခ်ိန္ မ်ားသည္ႏွင့္ အမွ် ေစ်းႏံႈး မွာလည္း ဆပြားျမင့္တက္ သြားေလ့ရွိ သည္။

ဥပမာ အားျဖင့္ တစ္ကာရတ္ အေလးခ်ိန္ ရွိသည့္ စိန္ တစ္ပြင့္၏ တန္ဖိုးမွာ ေဒၚလာ တစ္ေထာင္ျဖစ္လွ်င္ ၄င္းႏွင့္ အရည္အေသြး တူသည့္ အေလးခ်ိန္ ႏွစ္ကာရတ္ စိန္ ၏ တန္ဖိုးမွာ ေဒၚလာ သံုးေထာင္ေက်ာ္သြား ပါသည္။

သန္႕စင္မႈ
========
စိန္ ၏ သန္႕စင္မႈျပပံု
သန္႕စင္မႈမွာ လည္း စိန္ ၏ေစ်းႏံႈး ကို သတ္မွတ္သည့္ အခ်က္တြင္ အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ အတြင္းႏွင့္ အျပင္ မ်က္ႏွာျပင္မ်ား ပါ အျပစ္အနာ ကင္းျပီး အရည္အေသြး အေကာင္းဆံုး စိန္မွာ ရွားပါး လွသည္ ျဖစ္ရာ တန္ဖိုး ထားသည္မွာ မဆန္းေပ။ 

စိန္ ၏ အတြင္းတြင္ ေအာင္း၀င္ သည့္ ေလပူေပါင္းေလးမ်ား၊ အပ္ဖ်ား တစ္ေထာက္စာ အနာေလးမ်ား၊ အမွ်င္ တန္းေလးမ်ား အစ ရွိသည့္ အခ်က္ မ်ား အပါအ၀င္ မ်က္ႏွာျပင္ မ်ားေပၚတြင္လည္း မလိုလား အပ္သည့္ အနာ အစာ၊ ျခစ္ရာမ်ား အစရွိသည္ တို႕ကို အေသးစိတ္ ရွာေဖြျပီး မွသာ သင့္ေတာ္သည့္ တန္ဖိုး ကို သတ္မွတ္ ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ 

ထိုသို႕ရွာေဖြ ရာတြင္ အသံုးျပဳသည့္ စမ္းသပ္ ကိရိယာမွာ ၁၀ဆ ခ်ဲ႕ လက္ကိုင္အိတ္ေဆာင္ မွန္ဘီလူး (10xLens) (Loap) ျဖစ္သည္။ အကယ္ ၍ အဆိုပါ အိတ္ေဆာင္ မွန္ဘီလူး ငယ္ျဖင့္ စစ္ေဆးကာ အျပစ္အနာ ကင္းလွ်င္ ထို စိန္ ကို အျပစ္အနာ ကင္းေသာစိန္ (Loapcleam သို႕မဟုတ္ 10xclean) ဟု သတ္မွတ္သည္။ ဓာတ္ခြဲ စမ္းသတ္ခန္း မ်ားတြင္ မူ ထို အဆင့္မွ် မကပဲ အႏုစိတ္ မွန္ဘီလူး (Microscope) ျဖင့္ အေသးစိတ္ စစ္ေဆးပါသည္။

 ေသြးကြက္
========
ေသြးကြက္ မွာလည္း အလြန္ အေရးပါသည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။ အေရာင္ေတာက္ပသည့္ စိန္ အတြက္ အေတာက္ပ ဆံုးေသာ အလင္းျပန္မႈမ်ိဳး ကို ရရွိျပီး ဆြဲေဆာင္အားေကာင္းႏိုင္ရန္ ေသြးကြက္ က ထိန္းခ်ဳပ္ ပံုေဖၚေပး သည္။ 

ကမာၻေပၚတြင္ အထင္ရွားဆံုးေသြးကြက္ မွာ ဘယ္လ္ဂ်ီယံေသြးကြက္ ေခၚ ဘရီးလီးယမ့္ေသြးကြက္ (Brilliant cut)ျဖစ္သည္။  ထိုေသြးကြက္ အျပင္ ရရွိသည့္ စိန္ အရိုင္းတံုး ၏ အရြယ္ႏွင့္ ပံုသဏၰန္ အေနအထား ၊ ေဖာက္ သည္ ၏ အၾကိဳက္ တို႕ကို လိုက္၍ေသြးျဖတ္ၾကပါေသးသည္။ 

 ေတြ႕ရွိရတတ္သည့္ ေသြးကြက္ ပံုမ်ား မွာ မ်က္ရည္ စက္ပံု(pear shape) ၊ေလွပံု (သို႕မဟုတ္) က်စုသီး ပံု(Boat / marquise shape cut)၊ မင္းသမီးပံု (စတုရန္းကြက္ေပၚအေျခခံသည့္ပံု) (Princess cut)၊ ဘဲဥ ပံု(Oval shape)၊ အသဲပံု (Heart shape) အစရွိသည္္ တို႕ျဖစ္ၾကသည္။

 ျမန္မာ့နည္း အယူအဆ
==================
ကမၻာ တစ္ဝန္း ရွိ ဂမီၻရ ပညာရွင္မ်ား က စိန္ သည္ ခ်စ္ျခင္း ေမတၲာ ၏ သေကၤတ (symbol of love) ဟု ယူဆ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခ်စ္ရေသာ သူအား ခ်စ္သက္ေသ အျဖစ္ စိန္ လက္ဝတ္ရတနာ ကို ဝယ္ယူ လက္ေဆာင္ ေပးၿပီး အခ်စ္ ကို ေဖာ္က်ဴး မွတ္ေက်ာက္တင္၏။ 

လက္ထပ္ လက္စြပ္ ကို စိန္ႏွင့္ ျပဳလုပ္ကာ ဝတ္ဆင္ေစ၏။ စိန္ သည္ symbol of wealth and success ႂကြယ္ဝ ခ်မ္းသာျခင္းႏွင့္ ေအာင္ျမင္ျခင္း အမွတ္ သေကၤတ ဟု လည္း ယူဆႏိုင္ၿပီး ႂကြယ္ဝျခင္း ကို ေဖာ္ျပရန္ စိန္ ကို ဝတ္၏။ 

 ေအာင္ျမင္သူ တစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း ေႂကြးေၾကာ္ ေအာင္ပြဲခံသည့္ အေနႏွင့္ စိန္ ကို ဆင္းျမန္းၿပီး ဂုဏ္ယူသည္။ ထို႔ထက္မက စိန္ ဟူေသာ ရတနာ သည္ လူသားတို႔အား က်က္သေရ မဂၤလာ ထည္ဝါျခင္းႏွင့္ ကံေကာင္းျခင္း ကို သယ္ေဆာင္ေပး သည္ ဟူ၍ ယူဆကာ အေဆာင္ေက်ာက္ အျဖစ္ဝတ္ဆင္ၾကကုန္၏။



ကမၻာတစ္ဝန္း ရွိ လူ တို႔သည္ စိန္ ကို ဝတ္ဆင္ သံုးစြဲရန္ ဝယ္ယူေသာ အခါ ဇန္နဝါရိလ တြင္ အဓိက ဝယ္ ယူေလ့ ရွိသည္။ ဤလ တြင္ စတင္ ပိုင္ဆိုင္ေသာ စိန္သည္ မိမိဘဝ အတြက္ ထူးျခားေသာ ကံေကာင္းျခင္း၊ လာဘ္ပြင့္ ျခင္း၊ ေအာင္ျမင္ ခ်မ္းသာျခင္းႏွင့္ ထင္ေပၚ ေက်ာ္ၾကားျခင္း ဓာတ္မ်ား ခိုေအာင္းေနသည္ဟူ၍ ယူဆေလ့ ရွိသည္။ ၎ အျပင္ ဇန္နဝါရီ လ ေမြးေသာ သူ အားလံုး တို႔၏ ရတနာ လက္ဝတ္ အေဆာင္ ေက်ာက္ သည္ စိန္ ျဖစ္သည္။

ဇန္နဝါရီ (January) ဟူေသာ လ ၏ အမည္သည္ JANUS အမည္ ရွိေသာ အေနာက္တိုင္း ဒ႑ာရီ မွ နတ္ေဒဝတာ ၏ အမည္ ကို စြဲယူ မွည့္ေခၚထားသည္။ JANUS နတ္ေဒဝတာ သည္ ႏွစ္ကာလ တစ္ခုကို စတင္ ဖြင့္လွစ္ေပးသူ ျဖစ္သည္။

 

 ႏွစ္ကာလ တစ္ခု ဖြင့္လွစ္သည့္ မုခ္ဦး ကို ေစာင့္ေရွာက္ေသာ တံခါးမွဴး ႀကီး ျဖစ္ သည္။ ဦးေခါင္းႏွစ္လံုး မ်က္ႏွာႏွစ္ဖက္ရွိၿပီး တစ္ခုေသာ မ်က္ႏွာသည္ အတိတ္သို႔ မ်က္ႏွာမူကာ တစ္ခုေသာ မ်က္ႏွာသည္ အနာဂါတ္ တ္ို႔ ေမွ်ာ္ၾကည့္ မ်က္ႏွာမူ၏။

အတိတ္ ကာလ တြင္ ေကာင္းျခင္း ျပဳခဲ့ေသာ သူသည္ အနာဂတ္ တြင္ ထူးျခားစြာ ေအာင္ျမင္မႈ တစ္စံုတစ္ရာ ရေစရန္ အေၾကာင္းရွိေသာ္ JANUS သည္ အတိတ္၊ အနာဂတ္ကို မ်က္ႏွာႏွစ္ဖက္ ေခါင္းႏွစ္လံုးႏွင့္ ေလ့ လာၿပီး ႏွစ္ဦး ကာလ ၎ ပိုင္ဆိုင္ေသာ လ January တြင္ စိန္ ရတနာကို ပိုင္ဆိုင္ ဝတ္ဆင္၏။ ထို စိန္ ကို ပိုင္သူ ကား အနာဂတ္ တြင္ ဘုန္းကံႀကီးျခင္းႏွင့္ ေအာင္ျမင္ျခင္း ကို ရေစသည္ ဟူေသာ အယူအဆ မွ သက္ ဆင္းသည္။

စိန္ ကို အက်ိဳး ရွိရွိ ဝတ္ဆင္ၿပီး စိန္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ကံေကာင္းျခင္း ကို ရေစရန္ နည္း စနစ္ က်န ေသခ်ာ ရန္ လိုအပ္ပါ၏။

မည္သူ မဆို စိန္ကို လက္စြပ္ အျဖစ္ ဝတ္ဆင္ပါက လက္ခလယ္ တြင္ သာ ဝတ္ဆင္ရမည္။
 ျခြင္းခ်က္ အျဖစ္ လက္ထပ္ လက္စြပ္ ( wedding ring) ကို လက္သူၾကြယ္ တြင္ ဝတ္ပါ။ 
လက္မ တြင္ ဝတ္ပါက နာမည္ပ်က္ ကံဆိုး ၏။ 
လက္ညိွဳးတြင္ ဝတ္ပါက ေဘးရန္ အႏၲရာယ္မ်ား ၍ ေၾကကြဲရမည္။ 
လက္ထပ္ လက္စြပ္ မဟုတ္ေသာ အျခား စိန္ လက္စြပ္ ကို လက္သူၾကြယ္ တြင္ ဝတ္ ပါက မနာလိုသူ၊ ရန္သူေပါမ်ားမည္။ စကားတင္း ေျပာဆို ခံရတတ္သည္။ 
လက္သန္း တြင္ ဝတ္ပါက လာဘ္ပိတ္၊ ေငြမၿမဲ၊ လုပ္သမွ် အခက္အခဲႀကံဳတတ္၏။ လက္ခလယ္ တြင္ ဝတ္ ပါ က အလြန္ေကာင္း၏။


 

စိန္ ကို တန္းစီ ၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ဝန္းဝိုင္း ၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အလံုးေရမ်ားစြာ သံုး၍ လက္ဝတ္ ရတနာျပဳေသာ္ မ ဂဏန္း အေရအတြက္ ၁၊ ၃၊ ၅၊ ၇၊ ၉၊ ၁၁၊ ၁၃၊ ၁၅၊ ၁၇…… စသည့္ အေရတြက္ႏွင့္ ျပဳလုပ္ ရမည္။ စံု ဂဏန္းျပဳ ပါက ခိုက္တတ္၏။

စိန္ ကို မဟူရာႏွင့္ တြဲ၍ လက္ဝတ္ ရတနာ မျပဳအပ္။ အျခားေသာ ရတနာ ေက်ာက္ႏွင့္ တြဲ၍ ျပဳႏိုင္၏။ အျခား ရတနာ တြဲပါက အျခားေက်ာက္ ကို အလယ္ ထားၿပီး စိန္ႏွင့္ ရံျခယ္ကာ ဝတ္ရမည္။ စိန္ ကို အလယ္ ထားၿပိး အျခားေက်ာက္ႏွင့္ ရံပါက ဝယ္သူ တြင္ ခိုက္္တတ္သည္။

 

စိန္ တြင္ ရွိေသာ သိဒိၶဓာတ္ အား ေကာင္းေစရန္ စိန္ ဝတ္ဆင္ေသာ သူသည္ စိန္ ကို ေဆးေၾကာ သန္႔စင္ျခင္းျပဳ ဖို႔ အခ်ိန္ (၅) ခ်ိန္ ရွိပါသည္။

-ဝတ္ဆင္သူ ၏ ေမြးေန႔ နံနက္ ၇ နာရီ  မွ ၉ နာရီ အတြင္း
- တနဂၤေႏြေန႔ နံနက္ ၆ နာရီ  မွ ၇း၃၀ နာရီ  အတြင္း
-တနလၤာေန႔ နံနက္ ၇း၃၀ နာရီ မွ ၉ နာရီ အတြင္း
-ဗုဒၶဟူးေန႔ နံနက္ ၇ နာရီ မွ ၉ နာရီ  အတြင္း
-ေသာၾကာေန႔ နံနက္ ၇း၃၀ နာရီ မွ ၉ နာရီ အတြင္း

 ေဖာ္ျပပါ ငါးရက္ မွ တစ္ေန႔ေန႔ သည္ လျပည့္ေန႔ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ ပါက သတ္မွတ္ ထားေသာ အခ်ိန္တြင္ စိန္ ကို သိဒိၶဖြင့္ ရပါမည္။ ဆိုလိုသည္ မွာ အဂၤါေန႔ ေမြးေသာ သူ တစ္ဦးသည္ ျပကၡဒိန္ တြင္ အဂၤါေန႔ႏွင့္ လျပည့္ေန႔ တိုက္ဆိုင္ေသာ ေန႔ ၏ နံနက္ ၇ နာရီ  မွ ၉ နာရီ  အတြင္း မိမိ ဝတ္ဆင္ေသာ စိန္ ကို ေဆးေၾကာ သန္႔စင္ျခင္း ျပဳရမည္။ 

လျပည့္ေန႔ သည္ တနဂၤေႏြ၊ တနလၤာ၊ ဗုဒၶဟူး၊ ေသာၾကာေန႔ တို႔ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ ပါက ၎ေန႔ အသီးသီး၏ ပူးတြဲ ေဖာ္ျပပါ အခ်ိန္ အတြင္း သန္႔စင္ျခင္း ျပဳရမည္။
 
စိန္ ကို ေဆးေၾကာ သန္႔စင္ေသာ အခါတြင္ ႏြားႏို႔စိမ္း စစ္စစ္ႏွင့္ (၂၁) ႀကိမ္ေဆး ရမည္။ ၎ေနာက္ တေရာ္ ကိုးထံုး၊ ကင္ပြန္း ကိုးဆစ္ႏွင့္ ျပဳေဆာင္ ထားေသာ ေရ တြင္ (၂၁) ႀကိမ္ေဆးပါ။ တေရာ္ကင္ပြန္း မရွိပါက သန္႔စင္ေသာ ေရ တြင္ အေမႊးနံ႕သာ (ေရေမႊး) ႏွင့္ေရာ၍ ေဆးေၾကာရမည္။ 

၎ေနာက္ စိန္ ကို ကတီၲပါ အနီေပၚတြင္ တင္ထားၿပီး စိန္ ေရွ႕တြင္ အေမႊးတိုင္ သံုးတိုင္ထြန္းပါ။ ထို႔ေနာက္မွ ဝတ္ဆင္ပါ။ စိန္ ၏ ထူးျခားေသာ တန္ခိုး အာနိသင္ကို ထင္ရွားစြာ ရရွိပါလိမ့္မည္။ ဆရာစံ-ဇာဏီဘို ၏ အယူ အဆျဖစ္ပါတယ္။

ဗဟုသုတေပါ့

က်န္းမာခ်မ္းသာျကပါေစ
 Min Thu