Monday, August 1, 2016

Migraine ဆိုတဲ့ ေခါင္း တစ္ၿခမ္းကိုက္တဲ့ ေရာဂါ




မိုက္ဂရိမ္း ဆိုတာ ဘာလဲ ...?


မိုက္ဂရိမ္း ဆိုတာ ဦးေခါင္းထဲမွာ အထူးသၿဖင့္ တစ္ဖက္တည္း ( unilateral ) မွာ အရမ္းၿပင္းထန္ တဲ့ ႏွလံုးခုန္ သံလိုမ်ိဳး (သို႔မဟုတ္) ဦးေခါင္းထဲသို႔ အလြန္ၿပင္းထန္တဲ့ တုန္ခါမႈမ်ိဳး ၿဖစ္ေပၚေနၿခင္း တစ္ဒိတ္ဒိတ္၊ တစ္ဆစ္ဆစ္ ကိုက္ေနၿခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္ ။ 
 
ဘာေတြနဲ ႔တြဲၿပီး ၿဖစ္တတ္သလဲဆိုေတာ့ ပ်ိဳ႕ၿခင္း ၊ အန္ၿခင္း ၊ အလင္းစူးစူး ကို မခံႏိုင္ၿခင္း ၊ အသံ အနံ႔ စူးစူးေတြ ကို မခံ မရပ္ႏိုင္ၿဖစ္ၿခင္း တို႔နဲ႔ တြဲလာတတ္ပါတယ္ ။ ဒီ ေခါင္းကိုက္တာဟာ ခဏ ခဏ ၿဖစ္ေပၚေလ့ ရွိၿပီး မိုက္ဂရိမ္း ခံစားရေလ့ရွိတဲ့ အသက္အရြယ္ေတြ မွာေတာ့ သိပ္ၿပင္းထန္ေလ့ မရွိပါဘူး ။


အမ်ိဳး အစားမ်ား....။

မိုက္ဂရိမ္း ကို သူတို႔ ၿဖစ္ေပၚေစတဲ့ လကၡဏာမ်ား အရ အမ်ိဳးအစား မ်ားခြဲၿခားႏိုင္ပါတယ္ ။ ထင္ရွားတဲ့ ၂ မ်ိဳး ကေတာ့ Migraine with aura နဲ႔ Migraine without aura တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ အၿခား သိပ္မထင္ရွားတဲ့ အမ်ိဳးအစားေတြ ကေတာ့ Abdominal migraine , Basilar artery migranie , Carotidynia , Headache - free migraine ( aura withoutmigraine ) , Opthalmoplegic migraine / Ocular migraine နဲ႔ Status migrainousus တို႔ပဲၿဖစ္ၾကပါတယ္ ။
 
အခ်ိဳ႕ေသာ မိန္းမေတြမွာ ရာသီ လာေနစဥ္ သို႔မဟုတ္ လာခါနီး အခ်ိန္မွာ ဒီ မိုက္ဂရိမ္း ေရာဂါကို ခံစားၾက ရေလ့ ရွိပါတယ္ ။ ဒီလိုမ်ိဳးေခါင္းကိုက္ၿခင္းကို ရာသီ မိုက္ဂရိမ္း (menstrual migraines ) လို႔ေခၚပါတယ္ ။ ဒါဟာ ဘာနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနသလဲ ဆိုေတာ့ ေဟာ္မုန္းေၿပာင္းလဲမႈေတြ နဲ႔ တစ္ခါ တစ္ရံ (သို႔မဟုတ္) ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ခ်ိန္ မွာ ေတာ့ ၿဖစ္ေပၚတာ နည္းေလ့ရွိပါတယ္ ။ တစ္ခ်ိဳ႕မိန္းမေတြမွာေတာ့ ပထမအၾကိမ္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ၿခင္း နဲ႔ ေသြးဆံုးၿပီးခ်ိန္ေတြမွာ မိုက္ဂရိမ္း ကို ခံစားရေလ့ရွိပါတယ္ ။
 
 


Migraine with aura ဆိုတာဘာလဲ .....?

ဆိုလိုတာကေတာ့ ဦးေႏွာက္ပိုင္း ဆိုင္ရာ သဘာ၀ၿဖစ္စဥ္မ်ား ( neurological phenomenon ) aura က ေခါင္း မကိုက္ခင္ ၁၀ မိနစ္ (သို႔မဟုတ္) နာရီ၀က္ အလိုမွာ စတင္ၿဖစ္ေပၚလာၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ Auras အမ်ားစု ဟာ အၿမင္အာရံုနဲ႔ သက္ဆိုင္ၿပီး အရာ၀ထၳဳေတြ ပတ္လည္မွာ ေတာက္ပၿပီး တံလွ်ပ္ ကဲ့သို႔ စူးရွတဲ့ အလင္းေရာင္ေတြ ခံစားရေလ့ရွိတယ္ ။
 
အၿမင္အာရံု ၿမင္ကြင္း ရဲ႕ အစြန္းေတြမွာ အဲဒီလိုမ်ိဳးေတြ႔ရေလ့ ရွိၿပီး အဲဒါကို Scintillating scotomas လို႔ေခၚပါ တယ္ ။ ေကြ႔ေကြ႔ေကာက္ေကာက္ လိုင္းေတြ Zigzag lines နဲ႔ မၿဖစ္ႏုိင္သည္မ်ားကို စိတ္ကူး ယဥ္ၿခင္း Castles ( teichopsia) နဲ႔ တြန္႔လိမ္ေနတဲ့ ပံုရိပ္ေတြကို ေတြ႔ရေလ့ ရွိၿခင္း ထင္ေယာင္ ထင္မွားၿဖစ္ၿခင္း hallucinations ေတြနဲ႔ တြဲလာေလ့ရွိပါတယ္ ။ 
 
ဒါ့အၿပင္ ယာယီအလင္း ေပ်ာက္ကြယ္ၿခင္း temporary vision loss လည္းၿဖစ္ႏိုင္ပါေသးတယ္ ။ အၿမင္အာရံုနဲ႔မသက္ဆိုင္တဲ့ Nonvisual auras ကေတာ့ ၾကြက္သားအားနည္းၿခင္း ၊ စကားေၿပာ အသံထြက္ ဘာသာစကားမပီသၿခင္း ၊ ေခါင္းမူးၿခင္း ၊ အထုိင္အထတြင္ မိုက္ခနဲမူးၿခင္း ၊ မ်က္ႏွာေပၚ လွ်ာေပၚ ႏွင့္ ေၿခေခ်ာင္းလက္ေခ်ာင္းမ်ားတြင္ ထံုၿခင္းက်င္ၿခင္း parasthesia တို႔နဲ႔ တြဲလာႏိုင္ပါတယ္ ။

Aura ဆိုတာ တစ္ကယ္ေတာ့ ကိုယ့္ဆီကို မိုက္ဂရိမ္း က မတိုက္ခိုက္ခင္ ၾကိဳတင္ သတိေပးတဲ့ အာရံု ခံစားမႈ sensation တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္ ။ Aura ကို ခံစားရတဲ့ လူေတြဟာ ေလၿဖတ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ား ပါတယ္ ။ သိပ္ၿဖစ္ေလ့ မရွိပါဘူး ဆို၍ ေပါ့ဆ၍ မေနသင့္ေပ ။ 
 
ငယ္ရြယ္တဲ့ မိန္းမေတြမွာေတာင္ မိုက္ဂရိမ္း ဟာ ၿဖစ္ႏိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပါ ။ ကိုယ္၀န္ တားေဆး (OC pills လက္ညွိဳးထိုး ကဒ္) ေတြနဲ႔ ေဆးလိပ္ ေသာက္ၿခင္းဟာ ေလၿဖတ္ၿခင္း ကို မိုက္ဂရိမ္း မရွိတဲ့လူေတြ ထက္ ၇ ဆ ပိုၿဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာ သိကို သိထားရပါမယ္ ။

ဒါေၾကာင့္ သင့္မွာ migraines with aura ရွိၿပီဆိုလွ်င္ ..................

ေဆးလိပ္ ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ၿမန္ၿမန္ၿဖတ္ပါ ။
ကိုယ္၀န္တားေဆး (OC pill ) ေတြ မသံုးပါႏွင့္။ အကယ္၍ သံုးရမည္ ဆိုပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ တိုင္ပင္ၿပီး ေဆး မေသာက္ခင္ ေလၿဖတ္ႏုိင္မည့္ အခြင့္အလမ္း ကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးပါ ။

ေသာက္သံုးရမည့္ေဆးမ်ား မွာေတာ့ အမ်ားစု မွာ Ibuprofen ကဲ့သို႔ အကိုက္ အခဲေပ်ာက္ေဆး မ်ား ၿဖစ္ၿပီး ဆရာ၀န္ႏွင့္ၿပသပါ ။ သင့္ရဲ႕ ေရာဂါ လကၡဏာ ရာဇ၀င္ history ေပၚ မူတည္ၿပီး ေဆးေတြက ကြဲၿပားသြား မွာ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေယဘူယ် အားၿဖင့္ ရတ္သတၱပတ္ မွ လ ထိတိုင္ေအာင္ စြဲေသာက္ရေလ့ရွိပါတယ္ ။

ဘယ္လို ကာကြယ္မလဲ........?

မိုက္ဂရိမ္း ကို ကာကြယ္ဖို ႔ကေတာ့ Beta Blockers ကဲ့သို႔ ေဆးေတြ ဥပမာ propranolol , timolol , metoprolol , nadolol ေတြရွိပါတယ္ ။ ဒီေဆးေတြ က သင့္ ဦးေခါင္းထဲမွေသြးလႊတ္ေၾကာေတြ က်ယ္ၿခင္း ကို Beta receptors ေတြကို ပိတ္ေပးၿခင္း အားၿဖင့္ ကာကြယ္ႏိုင္မွာၿဖစ္ပါတယ္ ။ 
 
ဒါ့အၿပင္ သူတို႔ ဟာ ေသြးခဲေစေသာ အရာ platelets ေတြကို စုစည္းၿခင္းမွ ကာကြယ္ေပးၿပီ ေသြးေတြ ကို လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းေစ မွာ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ Platelets ဆိုတာ ကေတာ့ ေသြးခဲေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ အရာေတြေပါ့ ။ ဒါေပမယ့္ Beta blockers ေတြဟာ ပန္းနာ ရင္ၾကပ္ နဲ႔ လံုး၀ မတည့္ပါဘူး ။ အေကာင္းဆံုး ကေတာ့ ဆရာ၀န္ႏွင့္ စနစ္တက် ကုသမႈခံယူၿခင္း ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။



Ref: About.com
Healthcommunities.com
Relieve-migraine-headache.com 


စာေရးသူ....သက္တန္႔ခ်ိဳ......
http://thettantcho.blogspot.my/2009/10/migraine.html
 
 

No comments:

Post a Comment