ဘီလူးစီးျခင္း (Sleep Paralysis)

ဘီလူးစီးတယ္ ဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ မၾကံဳဖူးရင္ေတာင္ လူတိုင္းၾကားေတာ့ ၾကားဖူးလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ လူကႏိုးေနရက္နဲ႔ ေျခေတြ လက္ေတြ လွဳပ္မရ၊ ေအာ္မရပာစ္မရနဲ႔ အေတာ္ၾကီးကို စိတ္ဒုကၡေရာက္ရတဲ့ အခ်ိန္ပါ။ အဂၤလိပ္လို Sleep Paralysis လို႔ေခၚျပီး ျမန္မာလို ဘီလူးစီးတယ္ လုိ႔ေခၚတဲ့ အေျခအေန တစ္ရပ္ကို တစ္ခါေလာက္ ၾကံဳဖူးသြားတာနဲ႔ ေနာက္ထပ္ၾကံဳဖို႔ လန္႔သြားေလာက္တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳ တစ္ရပ္ပါ။

Sleep Paralysis ကို ႏွစ္မ်ိဳးခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္။ Isolated Sleep Paralysis (ISP) နဲ႔ Recurrent Isolated Sleep Paralysis (RISP) ဆိုျပီးေတာ့ပါ။ အလြယ္ေျပာရရင္ ISP ဆိုတာက လူတိုင္းျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ RISP ဆိုတာ ကေတာ့ အိပ္စက္ျခင္းနဲ႔ သက္ဆိုင္ တဲ့ မူ မမွန္တဲ့ ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနသူေတြမွာ သာ ပိုျဖစ္တတ္ပါ တယ္။

ISP က လူတစ္ေယာက္ တစ္သက္မွာ တစ္ခါေလာက္ပဲၾကံဳ တတ္ပါတယ္။ RISP ကေတာ့ ခဏခဏ ျပန္ျဖစ္ေနတာပါ။ ျမန္မာလိုေျပာရရင္ေတာ့ ဘီလူးစီးတယ္ဆိုတာက သာမန္လူမွာ ဆိုရင္ တစ္သက္မွာ တစ္ခါေလာက္ပဲ ၾကံဳေတြ႔ႏိုင္္ေပမယ့္ အိပ္စက္ျခင္းနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ေရာဂါရွိသူေတြမွာဆိုရင္ ခဏခဏျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ တစ္ညတည္း ကိုပဲ ႏွစ္ခါ သံုးခါျပန္ျဖစ္ႏို္င္ေခ်ရွိပါတယ္။

ဘီလူး စီးတာ ဘာျဖစ္လို႔ျဖစ္ရတာလဲ ဆိုတာကို ေျဖရွင္းဖို႔ ကေတာ့ အေတာ္ လက္၀င္ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လည္း ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုတဲ့ အေျဖအတိ အက်ေတာ့ မရွိဘဲ သီအိုရီ သေဘာတရားအရပဲ ရွိပါေသးတယ္။

လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အိပ္စက္ျခင္းကို REM (rapid eye movement) နဲ႔ NREM (non-rapid eye movement) ဆိုျပီးေတာ့ အဆင့္ ခြဲပါတယ္။ အဲဒီ တစ္ဆင့္ျခင္း ဆီမွာကိုပဲသူနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ တုန္႔ျပန္မွဳေတြ၊ ခႏၵာကိုယ္ ရဲ႕တုန္႔ျပန္ မွဳေတြရွိပါတယ္။ တစ္ညတာ အိပ္စက္တဲ့ အခါမွာ ဒီ NREM နဲ႔ REM အဆင့္ေတြ အလွည့္က်ျဖစ္ေပၚေအာင္ ဦးေႏွာက္က ထိန္းခ်ဳပ္ထားရပါတယ္။

အလြယ္ေျပာရရင္ေတာ့ NREM ဆိုတာက အိပ္တစ္၀က္ႏိုးတစ္၀က္ အေျခအေနျဖစ္ျပီး REM ကေတာ့ လံုး၀ အိပ္ေပ်ာ္သြားတဲ့ အေျခအေန တစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ REM အခ်ိန္မွာ လူေတြပာာ အိပ္မက္ မက္ၾကပါတယ္။ အိပ္မက္ထဲမွာ ဆိုေပ မယ့္လည္း ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာေတာ့ တစ္ကယ္ ထင္ေနတာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ အိပ္မက္ထဲမွာ လက္သီး ထိုးေနရင္ အျပင္မွာလည္း လိုက္ထုိုးေနဖို႔ရွိပါတယ္။ အိပ္မက္ထဲမွာ ေဘာလံုးကန္ေနရင္ အျပင္မွာလည္း လိုက္ကန္ေနမိပါလိမ့္မယ္။

အဲဒီေတာ့ အဲဒီ လိုမ်ိဳး အိပ္မက္ထဲမွာ လုပ္တဲ့ အတိုင္း အျပင္မွာေလွ်ာက္ မျဖစ္ေနေအာင္ ဦးေႏွာက္က REM အဆင့္ လူေတြ အိပ္မက္ မက္ျပီဆိုရင္ အိပ္မက္ထဲက အတိုင္း အျပင္မွာ လိုက္ မလုပ္ႏုိင္ေအာင္ လူထိန္းခ်ဳပ္လို႔ ရတဲ့ ၾကြက္သားေတြကို လံုး၀ မလွဳပ္ေတာ့ေအာင္ လွမ္းပိတ္ထား လိုက္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့မွႏိုးေတာ့မယ္ ဆိုမွ REM အဆင့္ ကေန NREM အ ျဖစ္၊ ဦးေႏွာက္က ထိန္း ခ်ဳပ္ထား တာေတြကို ျပန္ေလွ်ာ့ျပီး ျပန္လွဳပ္ရွားလို႔ရေအာင္လုပ္ပါတယ္။

ဦးေႏွာက္က REM အဆင့္မွာ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ေန ရာမွာ လူကိုယ္တိုင္ ထိန္းႏိုင္တဲ့ၾကြက္သားေတြကိုသာ ေသေအာင္ လုပ္ထားပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဘီလူး စီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ မေအာ္ႏိုင္ မပာစ္ႏိုင္၊ မလွဳပ္ရွားႏုိင္ေပမယ့္ အသက္ ရွဴတာလိုမ်ိဳး အေရးၾကီး တဲ့ ၾကြက္သားေတြ ကေတာ့ ပံုမွန္ အလုပ္ဆက္လုပ္ပါတယ္။

အဲဒီလို ဘီလူးစီးတယ္ ဆိုတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေပၚရတာ ကေတာ့ ခုန ကေျပာထားတဲ့ REM အဆင့္ကေန မေလ်ာ့ဘဲ ဦးေႏွာက္က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာေတြ မေလွ်ာ့ ဘဲ အလုပ္ လုပ္ပံု မွားယြင္းတာေၾကာင့္ ႏိုးသြားျပီး လူရဲ႕ သိစိတ္ျပန္၀င္လာတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း ဦးေႏွာက္က အိပ္ေနတယ္ လို႔ပဲ ဆက္သတ္မွတ္ ထားျပီး REM အဆင့္မွာပဲ ဆက္ထားတဲ့အခါမွာ အခုလိုမ်ိဳး လွဳပ္မရ၊ ေအာ္မရ ျဖစ္လာပါတယ္။ အိပ္မက္ မက္ေနသလို၊ တစ္ကယ္ျဖစ္ေနသလိုခံစားရပါတယ္။ႏိုးလာေစခ်င္ေပမယ့္လည္း မႏိုးႏိုင္ျဖစ္ခါ အေတာ္ၾကီး ကိုစိတ္ဒုကၡေရာက္ရပါတယ္။

အျခား အျပင္ဘက္က အထိအေတြ႔ တစ္ခုခုေၾကာင့္နဲ႔ ဦးေႏွာက္ကျပန္ျပီး ပံုမွန္ျပန္ လုပ္သြားတဲ့အခါက်မွ ျပန္လွဳပ္လို႔ ရသြားပါတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာက အျပင္က လူတစ္ေယာက္ ေယာက္ မႏိွုးမျခင္း၊ REM အဆင့္ မကုန္သြားမျခင္း လွဳပ္လို႔မရေသးပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္ ကေတာ့ ဘီလူးစီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ လူေတြပာာ အိပ္္မက္လိုျဖစ္ေနေပမယ့္ တစ္ကယ့္ကို ေၾကာက္မက္ ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ စိတ္ေျခာက္ျခားစရာျဖစ္တဲ့ အႏၱရာယ္ တစ္ခုခုနဲ႔ၾကံဳေတြ႔ေနရတယ္လို႔ စိတ္ထဲမွာ ခံစား မိေနပါတယ္။

အဲဒါကလည္း သိစိတ္ ရွိေနတဲ့ REM အဆင့္ရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲ အေနနဲ႔ ဦးေႏွာက္ ဘာသာျပန္ တာ လြန္ကဲျပီး ဒီအေျခအေနပာာ အသက္အႏၱရာယ္ထိ ရွိလာႏိုင္ တယ္ အရမ္းေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းတယ္ လို႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ဘာသာျပန္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဘီလူးစီး ခံရတဲ့ လူေတြပာာ အဲဒီလို လွဳပ္လို႔မရတဲ့ အေျခအေနတစ္ရပ္မွာ အင္မတန္ကုိုေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳ ခံစားခဲ့ရတယ္လို႔ ထင္ျပီး ႏိုးလာရင္ေတာင္ေၾကာက္စိတ္မျပယ္ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

ဒီလို ဦးေႏွာက္က ဘာသာျပန္ မွားယြင္းတာပာာ ဦးေႏွာက္ကို ေအာက္ဆီဂ်င္ သိပ္ မေရာက္တဲ့ အေျခ အေနေတြ ဥပမာ ေလ၀င္ေလထြက္ မေကာင္းတာမ်ိဳး၊ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ဒ္ အရမ္းမ်ားေနတဲ့ အခန္းထဲမွာ အိပ္တာမ်ိဳး ဆိုရင္ ပိုျဖစ္ တတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလမွာ အဲဒါက အလြန္ျပင္းထန္ သြားတတ္ျပီး အိပ္တစ္၀က္ႏိုးတစ္၀က္ျဖစ္ကာ အိပ္မက္လို႔ သိေနေပမယ့္လည္း အသက္ရွဴၾကပ္တဲ့အထိ၊ အသက္ရွူလို႔ မရတဲ့အေျခအေနထိျဖစ္လာပါတယ္(က်ေနာ္ တစ္ခါျဖစ္ဖူးပါတယ္ အိပ္မက္မက္ရင္း အသက္ရွဴၾကပ္လာ တာ။ ေတာ္ေသးတယ္ မေသသြားလို႔။)

ဘီလူးစီးျခင္း (Sleep paralysis) ပာာ အသက္ အႏၱရာယ္ျဖစ္ ေလာက္ေအာင္ဒုကၡ မေပးႏိုင္ေပမယ့္ ခံစားခဲ့ရတဲ့သူ အတြက္ေတာ့ တစ္သက္တာ မေမ့ႏိုင္ေအာင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဘီလူး စီးတာပာာ အိပ္မေပ်ာ္တဲ့သူေတြ၊ အိပ္ခ်ိန္ မမွန္တဲ့ သူေတြ၊ ပက္လက္ အိပ္တတ္သူေတြ၊ ဖိအားမ်ား လြန္းတဲ့ သူေတြ၊ အရမ္းကို ပင္ပန္းႏြမ္း နယ္ေနတဲ့ သူေတြ၊ ေဆးသံုးတဲ့ သူေတြမွာ ပိုျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာေတာ့ ျမန္မာေတြ အရင္တည္းက ယူဆလာတဲ့ အခ်က္က အေတာ္ မွန္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းက ဘီလူးစီး ခံရတယ္ေျပာရင္ လူၾကီးေတြက ပက္လက္ မအိပ္နဲ႔လို႔ ေျပာခဲ့တာက အခု သိပၸံနည္းက် ရွင္းတဲ့ အခါမွာ လည္း အင္မတန္ မွန္ေနပါတယ္။

ပက္လက္အိပ္တဲ့ အခါမွာ ခႏၵာကိုယ္ အေနအထားေၾကာင့္ လွ်ာ ဒါမွမပာုတ္ အာေခါင္ေပ်ာ့႔ တို႔ရဲ႕ဖိအားေၾကာင့္ အသက္ရွူ လမ္းေၾကာင္း ပိတ္ျပီး ေလသိပ္ မ၀င္ေတာ့တဲ့ အခါ ဘီလူးစီးတာျဖစ္ေပၚ လာႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ပံုမွန္အိပ္တာ၊ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းေအာင္ လုပ္တာနဲ႔ အိပ္ရာကုတင္ သန္႔သန္႔ ရွင္းရွင္းနဲ႔ လူလည္း သန္႔သန္႔ ရွင္းရွင္း အိပ္မယ္ဆိုရင္ Sleep Paralysis ကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။

Dr. သူရိန္လွဳိင္၀င္း
ေငြတာရီ
http://goldenfuture999.blogspot.my/