Sunday, July 30, 2017

ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္တုိင္း သိသင့္ေသာ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား



သင့္ရဲ႕ ကေလးငယ္ကပဲ ေမးေမး ၊ ဘာသာျခားကပဲ ေမးေမး ၊ ဘယ္သူ ေမးေမး ဗုဒၶဘာသာ အေျခခံ ၊ 
အတိုခ်ဳပ္ေလာက္ေတာ့ သင္ေျဖႏိုင္ရမယ္။ အဲဒီလိုေျဖႏိုင္ေအာင္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

ဘဒၵ ကမာၻတြင္ ပြင့္ေတာ္မူေသာ ဘုရား ငါးဆူ
********************************
၁။ ကကုသန္ျမတ္စြာဘုရား
၂။ ေကာဏဂံုျမတ္စြာဘုရား
၃။ ကႆပျမတ္စြာဘုရား
၄။ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား
၅။ အရိေမေတၱယ်ျမတ္စြာဘုရား (ေနာင္ပြင့္ေတာ္မႈမည္)
သာသနာေတာ္ သံုးရပ္
****************
၁။ ပရိယတၱိ သာသနာ = ပိဋကပ္စာေပ သင္ၾကားျခင္း
၂။ ပဋိပတၱိ သာသနာ = တရားေတာ္ႏွင့္အညီ က်င့္ျခင္း
၃။ ပဋိေ၀ဒ သာသနာ = ထိုးထြင္း သိျမင္ျခင္း
ရတနာ သံုးပါး
***********
၁။ ဘုရား
၂။ တရား
၃။ သံဃာ
ေဂါတမ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိသင့္ေသာ အခ်က္မ်ား
*************************************************
ျမတ္စြာဘုရား၏ ဖခမည္းေတာ္အမည္ = သုေဒါၶဓန
ျမတ္စြာဘုရား၏ မယ္ေတာ္အမည္ = မယ္ေတာ္မာယာ
ျမတ္စြာဘုရား၏ ေမြးဖြားရာဇာတိ = ကပၸိလ၀တ္
ျမတ္စြာဘုရား၏ ငယ္နာမည္ = သိဒၶတၳမင္းသား
ျမတ္စြာဘုရား၏ ၾကင္ယာေတာ္ = ယေသာ္ဓရာ
ျမတ္စြာဘုရား၏ သားေတာ္ = ရာဟုလာ
ျမတ္စြာဘုရား၏ ဖြားဖက္ေတာ္ခုႏွစ္ေယာက္= ေမာင္စံ၊ ခႏိၶကျမင္း၊ ကာဠဳဒါရီအမတ္၊
ေရႊအိုးၾကီးေလးလံုး၊ ညီေတာ္အာနႏၵာ၊ ယေသာ္ဓရာ၊ ေဗာဓိေညာင္ပင္ ။
သံေ၀ဇနိယ ေလးဌာန
****************
၁။ ျမတ္စြာဘုရား ဖြားျမင္သည့္ အရပ္ = လံုမၺနီဥယာဥ္
၂။ ဘုရားအျဖစ္ေရာက္ေတာ္မူေသာ ေနရာ = ဗုဒၶဂါယာ
၃။ ဓမၼစၾကၤာတရားဦး ေဟာေတာ္မူေသာေနရာ = မိဂဒါ၀ုန္ေတာ
၄။ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေသာေနရာ = ကုသိနာရုံ
သတၱဌာန ခုႏွစ္ပါး
*************
၁။ ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္၏ အေရွ႕ေျမာက္ တစ္လံကြာ ေရႊပလႅင္ဌာန
၂။ ေဗာဓိပင္၏ ေျမာက္ဘက္ ၁၀ လံကြာဌာန အနိမိသအရပ္
၃။ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ အနိမိသအၾကားႏွစ္လံကြာဌာန ရတနာစၾကၤ ံ
၄။ ေဗာဓိပင္၏ အေနာက္ေျမာက္ ၁၅ လံကြာ ရတနာဃရေရႊအိမ္
၅။ ေဗာဓိပင္၏ အေရွ႕ ၃၂ လံကြာ အဇပါလ ဆိတ္ေက်ာင္းေညာင္ပင္
၆။ ေဗာဓိပင္၏ အေရွ႕ေတာင္ ၁၅ လံကြာ မုစလိႏၵာအိုင္၀ယ္ နဂါးပါးျပင္းေအာက္ဌာန
၇။ ေဗာဓိပင္၏ ေတာင္ဘက္ ၁၁ လံကြာ လင္းလြန္းပင္အရပ္
ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ကိုးပါး
*****************
၁။ အရဟံ = ပူေဇာ္အထူးခံယူေတာ္မူထိုက္ေသာဂုဏ္။
၂။ သမၼာသမၺဳေဒၶါ = အလံုးစံုေသာတရားအေပါင္းကိုသိျမင္ေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၃။ ၀ိဇၨာစရဏသမၸေႏၷာ = ၀ိဇၨာသံုးပါး၊ ၀ိဇၨာရွစ္ပါး၊ စရဏတရား ၁၅ပါး တို႔ႏွင့္
ျပည့္စံုေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၄။ သုဂေတာ = ေကာင္းေသာစကားကိုသာဆိုေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၅။ ေလာက၀ီဒူ = ေလာကသံုးပါးကုိသိေတာ္မူအပ္ေသာဂုဏ္။
၆။ အႏုတၱေရာ ပုရိသ ဓမၼသာရထိ= မယဥ္ေက်းေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ကို
ယဥ္ေက်းေအာင္ဆံုးမေသာဂုဏ္။
ရ။ သတၳာေဒ၀မႏုႆာနံ = နတ္လူတို႔၏ ဆရာျဖစ္ေသာမူေသာဂုဏ္။
၈။ ဗုေဒၶါ = သစၥာေလးပါးကို သိေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၉။ ဘဂ၀ါ = ဘုန္းေတာ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာဂုဏ္။



တရား ဂုဏ္ေတာ္ ေျခာက္ပါး
*********************
၁။ သြာကၡာေတာ = တရားေတာ္၏ အစ အလယ္ အဆံုး ေကာင္းေသာဂုဏ္။
၂။ သႏိၵဌိေကာ = ခ်ီးမြမ္းအပ္ေသာ မဂ္ပညာျဖင့္ ကိေလသာကို ေအာင္တတ္ေသာဂုဏ္။
၃။ အကာလိေကာ = အခါမလင့္ ေကာင္းက်ိဳး ခ်မ္းသာေပးတတ္ေသာဂုဏ္။
၄။ ဧဟိပႆိေကာ = လာလွည့္ ရႈလွည့္ ဟူ၍ အစီရင္ကို ခံထိုက္ေသာဂုဏ္။
၅။ ၾသပေနယ်ိေကာ = စိတ္ႏွင့္မခြာဘဲ ေဆာင္ျခင္းငွာထိုက္ေသာဂုဏ္။
၆။ ပစၥတၱံေ၀ဒိတေဗၺာ၀ိညူဟိ = ပညာရွိတို႔ စိတ္၌ သိအပ္ ခံစားအပ္ေသာဂုဏ္။
သံဃာ့ ဂုဏ္ေတာ္ ကိုးပါး
*******************
၁။ သုပၸဋိပေႏၷာ = သိကၡာ က်င့္၀တ္ တုိ႔ကို ေကာင္းစြာ က်င့္ေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၂။ ဥဇုပၸဋိပေႏၷာ = သိကၡာ က်င့္၀တ္ တို႔ကို ေျဖာင့္မတ္စြာ က်င့္ေသာဂုဏ္။
၃။ ဥာယပၸဋိပေႏၷာ = နိဗၺာန္ ၏ အက်ိဳးငွာ က်င့္ေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၄။ သာမိစိပၸဋိပေႏၷာ = အရိုအေသျပဳထိုက္ေအာင္ သိကၡာတို႔ကို ရိုေသထိုက္ေသာဂုဏ္။
၅။ အာဟုေနေယ်ာ = အေ၀းမွေဆာင္၍ သီလ၀ႏ ၱတို႔အား လွဴအပ္ေသာ ပစၥည္းကို ခံယူေတာ္မူထိုက္ေသာဂုဏ္။
၆။ ပါဟုေနေယ်ာ = ခ်စ္ခင္ႏွစ္လိုအပ္ေသာ ဧည့္သည္တို႔ အဖို႔ စီရင္ထားေသာ ျမတ္ေသာအလွဴကိုခံေတာ္မူထိုက္ေသာဂုဏ္။
ရ။ ဒကၡိေနေယ်ာ = တမလြန္ေလာကကို ယံုၾကည္၍ေပးအပ္ေသာ ျမတ္ေသာ အလွဴကို ခံေတာ္မူထိုက္ေသာဂုဏ္။
၈။ အဥၨလီကရဏီေယ်ာ = ေကာင္းမူကို အလိုရွိသူတို႔ လက္အုပ္ခ်ီ၍ ရွိခိုးျခင္းငွာ ထိုက္ေတာ္မူေသာဂုဏ္။
၉။ အႏုတၱရံပုညေခတၱံ = ေကာင္းမူတည္း ဟူေသာ မ်ိဳးေစ့ တို႔၏ စိုက္ပ်ိဳးရာ လယ္ေျမေကာင္း သဖြယ္ျဖစ္ေသာဂုဏ္။
အႏွစ္သံုးပါး
*********
၁။ ဒါန ၂။ သီလ ၃။ ဘာ၀နာ
ပစၥည္းေလးပါး
***********
၁။ ဆြမ္း ၂။ ေဆး ၃။ သကၤန္း ၄။ ေက်ာင္း
ဆီမီး ကပ္လွဴျခင္း အက်ိဳးႏွစ္ပါး
***********************
၁။ ပကတိ မ်က္စိၾကည္လင္ျခင္း
၂။ ဥာဏ္ (မ်က္စိ)ၾကည္လင္ျခင္း
ဆြမ္း အက်ိဳး ငါးပါး
**************
၁။ အာယု = အသက္ရွည္ျခင္း
၂။ ၀ဏၰ = အဆင္းလွျခင္း
၃။ သုခ = ခ်မ္းသာၾကီးျခင္း
၄။ ဗလ = ခြန္အားၾကီးျခင္း
၅။ ပရိဘာန = ဥာဏ္ပညာၾကီးျခင္း
ပန္း လွဴရသည့္ အက်ိဳးသံုးပါး
**********************
၁။ ရုပ္ရည္ လွပသည္။
၂။ ခႏၵာကိုယ္ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေစသည္။
၃။ ခံတြင္းအနံ႔ ေမႊးၾကည္ေစသည္။
သီလရွိသူ ရႏိုင္ေသာ အက်ိဳး ငါးပါး
---------------------------------
၁။ စည္းစိမ္ ဥစၥာ ရရွိႏိုင္သည္။
၂။ ဂုဏ္သတင္း ေက်ာ္ၾကားႏိုင္သည္။
၃။ တင့္တင့္တယ္တယ္ ေနနိုင္သည္။
၄။ မေတြမေ၀ဘဲ ေသရမည္။
၅။ ေသျပီးေနာက္ ေကာင္းေသာ ဘ၀ေရာက္ႏိုင္သည္။
တရားနာျခင္း၏ အက်ိဳး ငါးပါး
**********************
၁။ မၾကားဖူးေသာ ထံုးနည္း ပံုစံ တရားေကာင္းတုိ႔ကို ၾကားရျခင္း။
၂။ ၾကားဖူးေသာ တရားေကာင္းကို အဖန္ တစ္လဲလဲ မွတ္မိေအာင္နာၾကားရျခင္း။
၃။ ယံုမွား သံသယကို ေဖ်ာက္ႏိုင္ျခင္း။
၄။ အယူ၀ါဒကို ေျဖာင့္မတ္စြာ ယူႏိုင္ျခင္း။
၅။ သဒၶါယံုၾကည္ေသာစိတ္ တိုးပြားေစျခင္း။
ေမတၱာ အက်ိဳး ၁၁ ပါး
****************
၁။ ခ်မ္းသာစြာ အိပ္ရသည္။
၂။ ခ်မ္းသာစြာႏိုးရသည္။
၃။ မေကာင္းေသာ အိမ္မက္မျမင္
၄။ လူ နတ္ ခ်စ္သနားသည္။
၅။ ေဘးလြတ္ေအာင္ နတ္တို႔ေစာင္မသည္။
၆။ မီးမေလာင္ႏိုင္
၇။ ဓားလက္နက္ မထိႏိုင္
၈။ အဆိပ္ႏွင့္ မေသႏိုင္
၉။ မေကာင္းေသာစိတ္ ေပ်ာက္သည္။
၁၀။ မ်က္ႏွာ အဆင္းလွသည္။
၁၁။ မေတြေ၀ဘဲေသ၍ ျဗမၼာျပည္သို႔ေရာက္သည္။
သည္းခံျခင္း အက်ိဳး ငါးမ်ိဳး
-------------------------
၁။ လူအမ်ား ခ်စ္ျခင္း။
၂။ ရန္ျငိမ္းျခင္း။
၃။ အျပစ္နည္းျခင္း။
၄။ မေတြမေ၀ေသရျခင္း။
၅။ သုဂတိဘ၀သို႔ လားရျခင္း။
အပယ္ေလးပါး
***********
၁။ ငရဲ ၂။ တိရိစာၦန္ ၃။ ျပိတၱာ ၄။ အသူရကာယ္
ကပ္ သံုးပါး
*********
၁။ ဒုဗိ ၻကၡႏ ၱရကပ္ = ငတ္မြတ္ေဘးေၾကာင့္ ပ်က္စီးေသာကပ္
၂။ သတၱႏ ၱရကပ္ = လက္နက္ေဘးေၾကာင့္ ပ်က္စီးေသာကပ္
၃။ ေရာဂႏ ၱရကပ္ = ေရာဂါေဘးေၾကာင့္ ပ်က္စီးေသာကပ္
ရပ္ျပစ္ ရွစ္ပါး
**********
၁။ ငရဲ = ခ်မ္းသာမႈ အလ်ဥ္းမရွိေသာ အရပ္
၂။ တိရစာၦန္ = နိဗၺာန္ႏွင့္ ဖီလာ မိုးကိုေက်ာေပးေသာ သတၱ၀ါ
၃။ ျပိတၱာ = ကိုယ္လက္အဂၤါ မမွ်တေသာ သတၱ၀ါ
၄။ အသညေဇာ = ခႏၶာကိုယ္တစ္ပါးသာ ရွိ၍ အသက္ နာမ္ မရွိေသာ ျဗဟၼာဘံု
၅။ ပစၥႏ ၱေရာ = ရတနာသံုးပါး မသိ၊ မရွိေသာ ေတာခ်ံဳ အံုျခား အရပ္
၆။ မိစာၦဒိဌိ = မွားေသာ အယူရွိေသာ လူမ်ိဳးစု
၇။ ၀ိကလိျႏိၵယ = သစၥာေလးပါးတရားကို နာၾကားရေသာ္
၈။ ဗုဒၶသုေညာ တိေဟတုေကာ = အသိအလိမၼာႏွင့္ျပည့္စံုေသာ္လည္း ဘုရားပြင့္ေသာ ကာလႏွင့္လြဲ၍ 
လူျဖစ္ရျခင္း။
ရန္သူမ်ိဳး ငါးပါး
************
၁။ ေရ ၂။ မီး ၃။ မင္းဆိုး ၄။ သူခိုး ၅။ မခ်စ္ မႏွစ္သက္ေသာသူ
၀ိပတၱိ တရား ေလးပါး
****************
၁။ သီလ၀ိပတိၱ = သီလပ်က္ျခင္း
၂။ ဒိဌိ၀ိပတိၱ = အယူပ်က္ျခင္း
၃။ အာစာရ၀ိပတိၱ = အက်င့္ပ်က္ျခင္း
၄။ အာဇီ၀၀ိပတိၱ = အသက္ေမြးမႈပ်က္ျခင္း
ဗ်သနတရား ငါးပါး
**************
၁။ ဥာတိဗ်သန = ေဆြမ်ိဳး ဥာတိတို႔ ေသေက် ပ်က္စီးျခင္း
၂။ ေဘာဂဗ်သန = ရာထူးဂုဏ္သိမ္ စည္းစိမ္ ဥစၥာ ေလ်ာက် ပ်က္စီးျခင္း
၃။ ေရာဂဗ်သန = အနာေရာဂါ ႏွိပ္စက္ပ်က္စီးျခင္း
၄။ သီလဗ်သန = အက်င့္သီလ ပ်က္စီးျခင္း
၅။ ဒိဌိဗ်သန = အယူ၀ါဒ လြဲမွား ပ်က္စီးျခင္း
ကိေလသာ သံုးပါး
*************
၁။ ေလဘ ၂။ ေဒါသ ၃။ ေမာဟ
ကာလ သံုးပါး
**********
၁။ အတိတ္ = လြန္ေလျပီးေသာကာလ
၂။ ပစၥဳပၸါန္ = လက္ရွိကာလ
၃။ အနာဂတ္ = ေနာင္ကာလ
အဂတိ တရား ေလးပါး
*****************
၁။ ဆႏၵ ၂။ ေဒါသ ၃။ ဘယာ ၄။ ေမာဟ
မ်က္ေမွာက္ စည္းစိမ္ ပ်က္စီးေၾကာင္း တရား သံုးပါး
*************************************
၁။ ဣတိၳဓုတၱ = မိန္းမလိုက္စားျခင္း
၂။ သုရာဓုတၱ = ေသေသာက္ၾကဴးျခင္း
၃။ အကၡဓုတၱ = ေလာင္းကစားျခင္း
သရဏဂုံ ပ်က္ရေသာ အေၾကာင္း ႏွစ္ပါး
*****************************
၁။ မိစာၦဒိဌိ အယူကိုေျပာင္းယူျခင္း ၂။ ေသဆံုးျခင္း
ကံ သံုးပါး
*******
၁။ ကာယကံ = ကိုယ္ျဖင့္ျပဳျခင္း
၂။ ၀စီကံ = ႏႈတ္ျဖင့္ျပဳျခင္း
၃။ မေနာကံ = စိတ္ျဖင့္ျပဳျခင္း
အာရုံ ေျခာက္ပါး ကာမဂုဏ္ တရားမ်ား
***************************
၁။ ရႈပါရုံ = အဆင္း အာရုံ
၂။ သဒၵါရံု = အသံ အာရုံ
၃။ ဂႏၶာရုံ = အနံ႔ အာရုံ
၄။ ရသာရုံ = အရသာ အာရုံ
၅။ ေဖာဌဗၺရုံ = အေတြ႕အာရုံ
၆။ ဓမၼာရုံ = တရားသေဘာ အာရုံ
ပိဋကတ္ သံုးပံု
***********
၁။ သုတၱန္ ၂။ ၀ိနည္း ၃။ အဘိဓမၼာ
ေစတနာ သံုးတန္
*************
၁။ ပုဗၺ = ၾကိဳတင္ေစတနာ
၂။ မုဥၥ = ျပဳဆဲေစတနာ
၃။ ပရ = ျပဳျပီးေစတနာ
ေလာကပါလ တရားႏွစ္ပါး ( ေလာကကို ေစာင့္ေရွာက္ေသာ တရား။ )
***************************************************
ဟိရီ = အျပစ္မကင္းေသာ အမႈ၊ မေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္ရမည္ကို ရွက္ျခင္း၊
ဩတၱပၸ = အျပစ္မကင္းေသာ အမႈ၊ မေကာင္းမႈ ျပဳလုပ္ရမည္ကို ေၾကာက္ျခင္း၊
ေလာက သံုးပါး
************
၁။ သတၱေလာက = လူ သတၱ၀ါမ်ား၏ ေလာက
၂။ သခၤါရေလာက = ျဖစ္ပ်က္ျပဳျပင္ေလာက
၃။ ၾသကာသေလာက = ရွိရွိသမွ် လူသတၱ၀ါ အားလံုးရွိေသာေလာက
ျဗဟၼစိုရ္ တရား ေလးပါး
******************
၁။ ေမတၱာတရား ၂။ ကရုဏာတရား ၃။ မုဒိတာတရား ၄။
ဥပကၡာတရား
သမၸတိၱ တရား ေလးပါး
*****************
၁။ ကာလသမၸတိၱ = ေခတ္ အခါေကာင္းႏွင့္ ၾကံဳေတြ႕ရျခင္း။
၂။ ဂတိသမၸတ = လူ႔ဘ၀ နတ္ဘ၀ ကဲ့သို႔ ေကာင္းေသာ ဂတိႏွင့္ ၾကံဳေတြ႕ရျခင္း။
၃။ ဥပဓိသမၸတ = ေျခလက္အဂၤါ ညီညာျပည့္စံုျခင္း၊ ရုပ္ရည္ ရူပကာ တင့္တယ္ျခင္း။
၄။ ပေယာဂသမၸတ = ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ ကံသံုးပါး ၿဖဴစင္ေကာင္းမြန္ျခင္း။
သမၸဒါ တရား ေလးပါး (မ်က္ေမွာက္ ၾကီးပြားေၾကာင္း တရား ေလး)
***********************************************
၁။ ဥဌာနသမၸဒါ = ထၾကြလံု႔လ ၀ီရိယႏွင့္ ျပည့္စံုမႈ
၂။ အာရကၡသမၸဒါ = ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းႏွင့္ ျပည့္စံုမႈ
၃။ ကလ်ာဏမိတၱသမၸဒါ = မိတ္ေဆြေကာင္းရွိမႈ
၄။ သမဇီ၀ိတသမၸဒါ = မွ်တစြာ အသက္ေမြးမႈ
ခႏၶာ ငါးပါး
********
၁။ ရူပကၡႏၶာ
၂။ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ
၃။ သခၤါရကၡႏၶာ
၄။ သညာကၡႏၶာ
၅။ ၀ိညာဏကၡႏၶာ
သိကၡာ သုံးပါး
**********
၁။သီလ
၂။သမာဓိ
၃။ပညာ
သစၥာ ေလးပါး
***********
၁။ ဒုကၡ သစၥာ
၂။ သမုဒယ သစၥာ
၃။ နိေရာဓ သစၥာ
၄။ မဂၢ သစၥာ
ေစတီ ေလးမ်ိဳး
**********
၁။ ဓမၼေစတီ
၂။ ဓါတုေစတီ
၃။ ဥဒိၶႆေစတီ
၄။ ပရိေဘာဂေစတီ
ဥပါယ္တံမ်ဥ္ ေလးမ်ိဳး
***************
၁။ ေဘဒဥပါယ္ = သေဘာထား အယူအဆ ကြဲလြဲေအာင္ ေသြးထိုး သပ္လွ်ိဳသည့္ နည္းလမ္း။
၂။ ဒဏၡဳဥပါယ္ = ေထာင္ခ်ျခင္း၊ အခ်ဳပ္ခ်ျခင္း စေသာ ဒဏ္ခတ္သည့္ နည္းလမ္း။
၃။ သာမဥပါယ္ = ရင္းႏွီးေအာင္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံျခင္း၊ ကိုယ္႔ဘက္ ပါေအာင္ ေဖ်ာင္းဖ် ေျပာဆို
စည္းရုံးျခင္း နည္းလမ္း။
၄။ ဒါနဥပါယ္ = ေပးကမ္းျခင္း နည္းလမ္း။


သင္ၾကားေလ့လာ ဗုဒၶဘာသာ
Mrsoe Thuaung : Credit to Buddhism Beams (Myanmar)
 Dr Shwe Tun



No comments:

Post a Comment