ကဆုန္ လျပည့္ (၅) ေန႔
(၁) ဗ်ာဒိတ္ယူသည့္ေန႔ = ေလး သေခ်ၤကမၻာတစ္သိန္း အစ ကဆုန္လျပည့္ေန႔။
(၂) ဘုရားေမြးသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၆၈၊ ကဆုန္လျပည့္။ (ေသာၾကာေန႔)
(၃) ဘုရားျဖစ္သည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၀၃၊ ကဆုန္လျပည့္ (ဗုဒၶဟူူးေန႔)
(၄) ဗုဒၶ၀င္အက်ဥ္းေဟာသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၀၄၊ ကဆုန္လျပည္႔။
(၅) ပရိနိဗၺာန္စံသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၄၈၊ ကဆုန္လျပည့္ ။ (အဂၤါေန႔)
ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔.
ဆု . ဖြား . ပြင့္ .စံ ဤေလးတန္ မွတ္ရန္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔
ကဆုန္ လျပည့္ေန႔ဟာ ဗုဒၶဘာသာတို႔ရဲ႕ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ႀကီးတစ္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ .......
(၁) " ဆု "
------
ဘုရားအေလာင္းေတာ္ သုေမဓာရေသ့ဟာ ဒီဘဒၵကမၻာမွ ေလးဆူေျမႇာက္ ေဂါတမဘုရား စစ္စစ္
ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားထံ ဘုရားဆုပန္ၿပီး ဗ်ာဒိတ္ ခံယူတဲ့ေန႔ဟာ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္ ။
(၂) " ဖြား "
------
ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳမင္းသားေလး ေမြးဖြားလာခဲ့တဲ့ေန႔ဟာလည္း မဟာသကၠရာဇ္( ၆၈)ခု ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။
(၃) " ပြင့္ "
-------
ေဂါတမ ဘုရားအေလာင္း ေဗာဓိပင္ေအာက္မွာ ဘုရား ျဖစ္တဲ့ေန႔လည္း မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃) ခု ၊
ကဆုန္လျပည့္ေန႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
(၄) " စံ "
------
ေဂါတမဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံတဲ့ေန႔လည္း မဟာသကၠရာဇ္ (၁၄၈)ခု ၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔သာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ျဖစ္ေသာ ကဆုန္လျပည့္ေန့မွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အေနျဖင့္ ဒါန ၊ သီလ ၊ ဘာဝနာ ကုသိုလ္တရားမ်ားကို ပြားမ်ားလာေအာင္ အားထုတ္နိ ုင္ၾကပါေစ။
အ႐ွင္သုနႏၵ (မစိုးရိမ္)
ကဆုန္ လျပည့္ဗုဒၶေန႔ အေၾကာင္း
*************************************
၁။ ကဆုန္လျပည့္ေန႔သည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔၏ ေန႔ထူးေန႔ျ
ဗ်ာဒိတ္ခံယူေသာေန႔ျဖစ္ျခင္း
ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာေန႔ျဖစ္ျခ
ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူေသာေန႔ျဖစ္ျ
ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာေန႔ျဖ
ဤ ထူးျခားခ်က္ေလးမ်ဳိးတုိ႔ႏွ
၂။ ဤကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင ္မာရ္နတ္ရန္ကုိ ေအာင္ျမင္ေတာ
၃။ ဝိသာခါနကၡတ္ႏွင့္ ယွဥ္၍ ဖြားျ
ပရတ္နိဗၺာန ္စံေတာ္မူျခင္းမ်
၄။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔သည္ ဘုရားျဖစ္ေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္က
၅။ ေဗာဓိပင္သည္ သဗၺဳညဳတ ဥာဏ္ေတာ္
၆။ ျမန္မာ့႐ုိးရာဆယ့္ႏွစ္ရာသီပ
၇။ အသနေဗာဓိယမေထရ္၏ အေလာင္းသည္ တိႆဘုရား႐ွင္၏ ေဗာဓ္ိပင္ကုိစုိက္ပ်ဳိးပူေဇ
၈။ ဂေႏၶာဒကတိႆမေထရ္၏ အေလာင္းသည္ ပဒုမုတၱရဘုရား႐ွင္၏ ေဗာဓိပင္ကုိနံ႔သာေရျဖင့္ သြန္းေလာင္းေသာကုသုိလ္ေၾကာင
၉။ အထက္ပါအေၾကာင္းအရာမ်ားကုိႏွ
မာဂဓီ(သာစည္)၏ [အခါေတာ္ေန႔မ်ား]စာအုပ္မွ
........
ကုဆုန္လျပည့္ေန႔ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား။
(ေဒါက္တာ အရွင္ရာဟုလာ)
ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိင္း ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ အေၾကာင္းကုိ သိေစရန္အတြက္ ဒီေဆာင္းပါးကုိ ေရးၿပီး ဘုရားရွင္ကုိ ပူေဇာ္သကၠာရ ျပဳလုိက္ရပါတယ္။
ကဆန္ုလျပည့္ေန႔ဟာ ဗုဒၶဘာသာတုိ႔ရဲ႕ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ႀကီးတစ္ေန႔ျဖစ
(၁) ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ရေသ့သုေမဓာဟာ ဒီဘဒၵကမၻာမွ ေလးဆူေျမာက္ ေဂါတမဘုရားစင္စစ္ ျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားထံ နိယတဗ်ာဒိတ္ခံယူတဲ့ေန႔ဟာ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ျဖစ္တယ္။
(၂) ေဂါတမဘုရားအေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳမင္းသားေလး ေမြးဖြားလာခဲ့တဲ့ေန႔လဲ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ျဖစ္တယ္။
(၃) ေဂါတမဘုရားအေလာင္း ေဗာဓိပင္ေအာက္မွာ ဘုရားျဖစ္တဲ့ေန႔လဲ မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃) ခု ကဆုန္လျပည့္ေန႔ျဖစ္တယ္။
(၄) ေဂါတမဘုရား ပရိနိွဗၺာန္စံတဲ့ ေန႔ဟာလဲ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု ကဆုန္လျပည့္ေန႔ျဖစ္ျပန္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအတြက္ အင္မတန္ ထူးျမတ္တဲ့ေန႔တစ္ေန႔ပါ။
ကဆုန္လဟာ ျမန္မာလ ၁၂ ရာသီမွာ ဒုတိယလျဖစ္ၿပီး ၿဗိႆရာသီႏွင့္တူသည္။ ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာမွာ ကဆုန္လကုိ “ကုဆုန္” လုိ႔အေရးမ်ားတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ “ကု” မွ “က”သုိ႔ ေျပာင္းလဲလာတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။ (ကုက)ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ “ေရ” ျဖစ္ကာ “ဆုန္” ေတာ့ သြန္းေလာင္းတယ္လုိ႔ အဓိပၸါယ္ရွိလုိ႔ ကဆုန္လကုိ “ေရသြန္းလ” (သုိ႔မဟုတ္) “ေရေလာင္းလ” လုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္ ။
ပါဠိစာေပမွာ ကဆုန္လကုိ “ေဝသာခ” Vesaka လုိ႔ေခၚၿပီး အဲဒီ ေဝသာခ ကေန ပါဌ္ပ်က္ကာ “ေဝသခ္” Vesak ျဖစ္လာတယ္။ သီဟုိအသံထြက္ကေတာ့ ေဝဆတ္ခ္ လုိ႔ ထြက္ၿပီး အေနာက္ႏုိင္ငံသားမ်ားကလည္း သီဟုိသံကုိ အမွီျပဳကာ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ ေဝဆတ္ခ္ေဒး Vesak Day လုိ႔ ေခၚၾကတယ္။
ထုိင္းဗုဒၶဘာသာေတြကေတာ့ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ “ဝိဆာခပူခ်ား” (ဝိသာခပူဇာ) လုိ႔ေခၚသတဲ့။
ျမန္မာျပည္မွ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ နဲ႔ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔ရဲ႕ အထြတ္အျမတ္ေန႔ျဖစ္လုိ႔ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစုိးရရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္အျ
ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအတြက္ ေဗာဓိပင္ဟာ ဘုရားရွင္အား ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ျဖစ္လုိ႔ ေဗာဓိပင္ကုိ ေရေလာင္းေပးျခင္းဟာ ေဗာဓိပင္ ပုိမုိရွင္သန္ေစဖုိ႔ ဘုရားသာသနာေတာ္ ဆက္လက္ အဓြန္႔ရွည္ေစဖုိ႔ ေဖၚညႊန္းပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာလူမ်ဳိးတုိ႔ဟာ ကဆုန္လျပည့္ေန႔မွာ သံဃာေတာ္မ်ားအား အရုဏ္ဆြမ္း၊ ေန႔ဆြမ္းေလာင္းလွဴျခင္း၊ သီလခံယူျခင္း၊ ပရိတ္တရားေတာ္ တရားေတာ္မ်ား နာၾကားျခင္း၊ ဘာဝနာတရား ပြားမ်ားျခင္း စတာေတြ ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ ဇိဝိတဒါန ငါးလႊတ္ပဲြ၊ ငွက္လႊတ္ပဲြ၊ တိရစၦာန္ေဘးမဲ့လႊတ္ပဲြ ေတြကုိလည္း တေပ်ာ္တပါး က်င္းပၾကတယ္။
ထုိင္းႏုိင္ငံ ဇင္းမယ္မွာ က်င္းပတဲ့ ကဆုန္လျပည ့္ဗုဒၶေန႔ (၀ိဆာခပူးခ်ား)
ထုိင္းႏုိင္္ငံ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔
ထုိင္းႏုိင္ငံဟာ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံေတာ္ျဖစ္လုိ
ကဆုန္လျပည့္ေန႔မွာ သာသနာ့အလံေတာ္မ်ားသည္ ထုိင္းႏုိင္ငံ တစ္ဝွမ္းလံုးမွာ တလူလူလႊင့္ထူၾကတယ္။ (ထုိင္းႏုိင္ငံသာသနာ့အလံဟာ ျမန္မာနဲ႔ သီရိလကၤာႏုိင္ငံလုိ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ေျခာက္သြယ္ မဟုတ္ဘဲ အရဟတၱဓဇ သကၤန္းေရာင္ေပၚ တြင္ ဓမၼစၾကာ စက္ဝုိင္းပံု တပ္ထားျခင္းျဖစ္တယ္။)။
ထုိင္းႏိုင္ငံ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ က်င္းပပံု
==================
ကဆုန္လျပည့္ေန႔မွာ ထုိင္းဗုဒၶဘာသာဝင္းမ်ားဟာ နံနက္ပုိင္းမွာ သံဃာေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းေလာင္း လွဴ ၾကတယ္။ ဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ားကုိ သန္႔ရွင္းေရးမ်ား ျပဳလုပ္ကာ ကုသုိလ္ယူၾကၿပီး ေန႔လည္ပုိင္းအခ်ိန္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ဓမၼသာလာဇရပ္မွာ တရားနာယူၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဘာဝနာတရားမ်ား ပြားမ်ားအားထုတ္ၾကတယ္။
ညဦးပုိင္းမွာ စုေပါင္းၿပီး လူတစ္ဦးလ်င္ ဖေယာင္းတုိင္ တစ္တုိင္၊ အေမႊးတုိင္သံုးတုိင္ ထြန္းညိွကာ ပန္းတစ္ပြင့္နဲ႔အတူ ေစတီေတာ္အား လက်ာ္ရစ္ သံုးပတ္ပတ္ကာ ပူေဇာ္ၾကတယ္။ ေစတီေတာ္ကုိ လွည့္ပတ္စဥ္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ တရားဂုဏ္ေတာ္နဲ႔ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကုိ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ၾကတယ္။ သံဃာေတာ္မ်ားထံ တရားနာယူၾကတယ္။
ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ ကဆုန္လျပည့္ဗုဒၶေန႔ က်င္းပတဲ့ ေနရာကေတာ့ နခြန္ပထုမ္ရွိ ဗုဒၶမြန္းထြန္ဘုရားပဲ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ထုိင္းဘုရင္မင္းျမတ္ (သုိ႔မဟုတ္) ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္မ်ားက ဗုဒၶဘာသာဝင္ လူထုကုိ ဦးေဆာင္ၿပီး “ဝိဆာခပူးခ်ား” (ဝိသာခပူဇာ) ပဲြကုိ ႏွစ္စဥ္က်င္းပတယ္။
ထင္ရွားတဲ့ ထုိင္းႏိုင္ငံတကၠသုိလ္ေတြမွ
သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ေဝဆတ္ေဒး က်င္းပပံု
သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ႏွင့္ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔
သီရိလကၤာႏုိင္ငံသားမ်ားကေတာ
ဗုဒၶဘာသာဝင္အိမ္တုိင္း သာသနာ့ အလံေတာ္ကုိ လႊင့္ထူထားၾကတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ ေစတီေတာ္၊ ေက်ာင္းေတာ္နဲ႔ လမ္းဆံု လမ္းခြေတြမွာ မီးစင္ျမင့္ႀကီး ေဆာက္လုပ္ကာ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ေဆးေရး ပန္းခ်ီပံုေတာ္ ပတ္ပတ္လည္နဲ႔ ဇာတကေဆးပန္ခ်ီပံုေတာ္ေတြကုိ
အဆုိအကပဲြမ်ား မရွိေပမယ့္ အလြန္စည္ကားတယ္။ ေရာင္စံုမီးပံုး အလွျပိဳင္ပဲြမ်ား က်င္းပတဲ့ ေနရာမွာဆုိရင္ ပဲြလာပရိသတ္မ်ား ႀကိတ္ႀကိတ္တုိး စည္ကားလွတယ္။
သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ လမ္းဆံုလမ္းခြမွ ဗုဒၶဝင္ပန္းခ်ီကား
အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား (အထူးသျဖင့္ ရြာသူရြာသားမ်ား)ဟာ ကုိလံဘုိၿမိဳ႕ (သုိ႔မဟုတ္) ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွ မိးထြန္းပဲြကုိ လာေရာက္ၾကည့္ရႈၾကတယ္။ ေမာ္ေတာ္ကား၊ ဆုိင္ကယ္၊ စက္ဘီးစီးၿပီး လည္ပတ္ ၾကတဲ့သူေတြ၊ လမ္းေလွ်ာက္လည္ပတ္ၾကတဲ့ သူေတြ တစ္ညလံုး စည္ကားတာ ေတြ႕ရတယ္။
ရြာကေန လာၾကတဲ့ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့သူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဖိနပ္မစီးၾကေပ။ အခ်ဳိ႕ေသာ ေစတနာ ရွင္မ်ားက မိမိအိမ္ေရွ႕မွာ ေရေအး၊ အခ်ဳိေရမ်ားနဲ႔လည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ မ႑ာပ္ေဆာက ္ၿပိး ထမင္း၊ ဟင္းမ်ား စတုဒိသာအလွဴမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ကုသုိလ္ယူၾကတယ္။
အခ်ဳိ႕အိမ္မွာ စပီကာ အႀကီးႀကီးနဲ႔ ဗုဒၶဝင္သီခ်င္းေတြ ဖြင့္၊ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ သီဟုိရုိးရာဗံုတီးကာ ကခုန္ ေပ်ာ္ျမဴးေနၾကတာကုိေတြ႕ရတယ္
သီရိလကၤာဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားဟာ ေဗာဓိေညာင္ပင္ကုိ ပရိေဘာဂေစတီအျဖစ္ လြန္စြာ ၾကည္ညိဳၾကတယ္။ ေန႔စဥ္ ေန႔တုိင္း ေဗာဓိပင္ကုိ ေရေလာင္းပူေဇာ္ၾကတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတုိင္းမွာ ေဗာဓိပင္ရွိရတယ္။ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ မနက္ပုိင္းမွာ သီရိလကၤာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ကေလးလူႀကီးမ်ားဟာ ဝတ္စင္ျဖဴဝတ္ၿပီး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကုိ သြားၾကတယ္။
တံျမက္စည္းလွည္းျခင္း၊ ေဗာဓိပင္အား ပူေဇာ္ျခင္း၊ သီလခံယူျခင္း၊ ပရိတ္ရြတ္ျခင္း၊ ဘာဝနာပြားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကတယ္။ (သီရိလကၤာဗုဒၶဘာသာဝင္ ကေလးလူငယ္ေတြ ပရိတ္ႀကီး ၁၁ သုတ္ကုိ ရၾကတယ္။)
ကဆုန္လျပည့္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဗုဒၶဘာသာ ကြန္ဖရင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံ
ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရံုးပိတ္ရက္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္း ၊
ကဆုန္လျပည့္ေန႔ဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ တုိ႔ရဲ႕ အထြတ္အျမတ္ေန႔ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၉၈ ခု၊ ႏုိဝင္ဘာလ ၅ ရက္မွ ၁၄ ရက္အထိ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ၊ ကုိလံဘုိၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဗုဒၶဘာသာ ကြန္ဖရင့္မွာ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ ကမၻာ့ရံုးပိတ္ရက္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏုိင္ရန္အတြက္ ညိွႏႈိင္းေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကတယ္။
အဲဒီအစည္းအေဝးကေန ၁၉၉၉ ခု စက္တင္ဘာလမွ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး လက္ရွမန္း က တိဂမ္ ဟာ အဲဒီအဆုိကုိ ကုလသမဂၢသုိ႔ တင္သြင္းခဲ့တယ္။
၅၄ ႀကိမ္ေျမွာက္ ကုသလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ အဲဒီအဆုိကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအဝင္ အာရွတုိက္ရွိ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံမ်ား ေတာင္အာရွအဖဲြ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်
ဒါေၾကာင့္ ၁၉၉၉ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ ရက္ အစည္းအေဝးဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ ၁၇၄ နဲ႔ ကမၻာ့ကုလသမဂၢမွ “ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔” ကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရံုးပိတ္ရက္ Vesak Universal Holiday အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့တယ္။
ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကေ
“ေဂါတမဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ သာသနာေတာ္သည္ ကမၻာေပၚမွာ သက္တမ္းရွည္ၾကာတဲ့ ဘာသာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ အျပင္ ဘုရားရွင္ရဲ႕ အဆံုးအမေတာ္ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ကာလတုိင္ေအာင္ လူသားတုိ႔အေပၚ ကာယသုခ၊ စိတၱသုခနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ၿပီး ေနာင္အနာဂတ္မွာလည္း ကမၻာ့လူသားတုိ႔အေပၚ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား ဆက္လက္ သက္ေရာက္ေနမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊
သုိ႔ျဖစ္၍ ကုသလမဂၢဗဟုိဌာနခ်ဳပ္နဲ႔ ကမၻာေပၚရွိ ကုလသမဂၢဌာနအသီးသီးတုိ႔မွ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ (ေဝဆတ္ေဒး)ကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရ့ုံးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ရမည္။ ဤဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ေဝဆတ္ေဒး က်င္းပရာတြင္ ကုလသမဂၢရံပံုေငြကုိ သံုးစဲြခြင့္မရွိ။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ကဆုန္လျပည့္ေန႔သည္ မည္သည့္လ (အဂၤလိပ္လ)တြင္ က်ေရာက္မည္ကုိ ကုလသမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ အျခားေသာ ကုလသမဂၢ ဌာနတုိ႔က တုိင္ပင္ညွိႏႈိင္းကာ ဆံုးျဖတ္သြားရမည္” လုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။
ထူးျခားလွတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔ရဲ႕ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ ကမၻာ့ကုလသမဂၢက အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ေလၿပီ။
ကဆုန္လျပည့္ေန႔ဟာ ဘုရားရွင္ အဆူဆူ ပြင့္ေတာ္မူတဲ့ေန႔လည္းျဖစ္တ
ေလာကသားတုိ႔ဟာ ဘုရားရွင္ရဲ႕ အဆံုးအမအတုိင္း လုိက္နာ က်င့္သံုးပါက ကာယသုခ စိတၱသုခနဲ႔ ျပည့္စံုၾကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအစစ္ ျဖစ္တဲ့ သႏၲိသုခ နိဗၺာန္ကုိ မလႊဲဧကန္ ေရာက္ရေပမည္။
ဘုရားရွင္ အဆံုးအမျဖစ္တဲ့
“မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္၊ စိတ္ကုိျဖဴေအာင္ထား”
“ဗုဒၶတုိင္းသာ၊ မိန္႔ခဲ့တာ၊ သံုးျဖာဤစကား” အတုိင္း လုိက္နာက်င့္သံုးႏုိင္ၾကၿပီ
ေမာင္ေမာင္ျမတ္သူ မ်ွေဝသည္။
“ လျပည့္ ကဆုန ္”
••••••••••••••
ကဆုန္လကုိ ပုဂံေခတ္က ကုဆုန္၊ ကူဆုန္၊ ကဆုန္၊ ခူဆုန္၊ ခုဆုန္ ဟု အမ်ိဳးမ်ိဳးေရးသား ေခၚေ၀ၚခဲ့တာကုိ
ေက်ာက္စာမ်ားအရ သိရွိၾကပါတယ္။
❦ကုဆုန္မွာ မူရင္း ေ၀ါဟာရျဖစ္ၿပီး ကဆုန္-စေသာ က်န္ေ၀ါဟာရမ်ားမွာ ကုဆုန္မွ ေရႊ႕လ်ားေျပာင္းလဲ လာေသာ ေ၀ါဟာရမ်ား ၿဖစ္ၾကပါတယ္။ ကုဆုန္ႏွင့္ ကဆုန္ တုိ႔ရွိ ကု၊ က ပုဒ္တုိ႔မွာ ကုတုိ႔၊ ကုခန္း၊ ကစြန္း၊ ကညိဳ႕၊ ကေတာက္ စေသာ ေ၀ါဟာရတုိ႔ရွိ ကု၊က ပုဒ္တုိ႔ကဲ့သို႔ “ေရ” ဟု အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။
❦“စုန္” မွ ဆင္းသက္လာေသာ “ဆုန္”မွာ သြန္းျခင္း၊ေလာင္းျခင္း၊ ဖ်န
ထုိ႔ေၾကာင့္ “ကဆုန္လ” အဓိပၸာယ္မွာ “ေရသြန္းေသာလ၊ေရေလာင္းေသာလ၊
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား သစၥာေလးပါး ျမတ္တရားကုိ ပုိင္းျခား ထင္ထင္ သိျမင္ေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိပင္ပြား၊ ေဗာဓိပင္မ်ားကုိ ေရသြန္းေလာင္းျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
●(၁)။ ေဂါတမ ဘုရားရွင္သည္ သုေမဓာ ရွင္ရေသ့ဘ၀တြင္ ဒီပကၤရာ ျမတ္စြာ ဘုရားထံေတာ္မွ “ေနာင္ေသာ အခါတြင္ ဘုရားစင္စစ္ ဧကန္အမွန္ ျဖစ္လိမ့္မည္” ဟု နိယတဗ်ာဒိတ္ကုိ ရရွိေတာ ္မူျခင္း သည္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။
●(၂)။ မဟာသကၠရာဇ္ (၆၈)ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႔မွာပင္ ဘုရားအေလာင္းကုိ
ဖြားျမင္ေတာ ္မူခဲ့ပါသည္။ ဘုရားအေလာင္းကုိ ဖြားျမင္ေတာ္မူသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ “ယေသာဓရာ မင္းသမီး၊ အာနႏၵာမင္းသား၊ ဆႏၵအမတ္၊ ကာဠဳဒါယီအမတ္၊ က႑ကျမင္း၊ ေရႊအုိးႀကီး ေလးလံုး ႏွင့္ မဟာေဗာဓိပင္” ဟူေသာ ဖြားဖက္ေတာ္ ခုႏွစ္ဦး တုိ႔သည္လည္း ဖြားျမင္ျဖစ္ေပၚလာၾကပါတယ္။
မ
ေအာင္ေျမအရပ္၌ ေပါက္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
●(၃)။ မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ ဘုရားအေလာင္းသည္ မဟာေဗာဓိပင္ရင္း၌
သစၥာေလးပါးကုိ ထုိးထြင္းသိျမင္၍ သဗၺညဳဘုရားရွင္ အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ထုိမဟာေဗာဓိပင္သည္ ဘုရားရွင္၏ ဖြားဖက္ေတာ္ ခုႏွစ္ဦးတြင္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ ျဖစ္သည့္အျပင္
ေဗာဓိဉာဏ္ကုိ ရရွိရန္ အားထုတ္ေတာ္မူရာ၌ အသံုးျပဳေတာ္မူေသာ အပင္ျဖစ္၍ ပရိေဘာဂေစတီလည္း ထုိက္ပါတယ္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အေပါင္းတုိ႔သည္ ထုိေဗာဓိပင္မွ ပင္ပြားမ်ားကုိ မိမိတုိ႔ ႏုိင္ငံ၌ စုိက္ပ်ိဳး ကုိးကြယ္ ေလ့ရွိပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း ဗုဒၶသာသနာ ေရာက္ခ်ိန္ကပင္စတင္၍ ေဗာဓိပင္မ်ားကုိ စုိက္ပ်ိဳးကုိးကြယ္ခဲ့ၾကဟန္
ေႏြရာသီ အလယ္ဗဟုိက်ေတာ့ ျမန္မာတုိ႔၏ ကဆုန္လကား ေနပူျပင္း လွပါတယ္။
“တန္ခူးေရကုန္ ကဆုန္ေရခမ္း” ဆုိသလို ကဆုန္လတြင္ အင္းအုိင္၊ ကန္ေခ်ာင္း၊ ေရႏုတ္ေျမာင္းမ်ား ေျခာက္ခမ္း၍ ေရျပတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေရျပတ္၍ အပူခ်ိန္ ျပင္းျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕သစ္ပင္ ပန္းပင္မ်ားမွာ ႏြမ္းေျခာက္ ပ်က္စီးၾကရပါတယ္။
ထုိအခ်ိန္တြင္ ေရွးျမန္မာတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔ အျမတ္တႏုိး ကိုးကြယ္ထားၾကသည့္ မဟာေဗာဓိေညာင္ပင္မ်ား
ညိႇဳးႏြမ္းပ်က္စီးမည္ကုိ စုိးရိမ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ေဗာဓိပင္ ဆုိသည္မွာလည္း အိႏိၵယႏုိင္ငံ၊ သီဟုိဠ္ႏုိင္ငံတုိ႔ရွိ မူလေဗာဓိပင္တုိ႔မွ ဆင့္ပြားယူရေသာ
အပင္မ်ိဳးျဖစ္၍ ရွားပါးပင္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ေရွးေခတ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာတုိ႔သည္ ပူျပင္း၍ ေရျပတ္ေသာ ကဆုန္လတြင္ ေဗာဓိပင္ မ်ား ကုိ မညိႇဳးမႏြမ္း၊ လန္းဆန္းရွင္သန္ ေစရန္ဟူေသာ ဆႏၵမြန္ျဖင့္ ေရသြန္းေလာင္းပူေဇာ္ၾကျခင္း
ဤသို႔ျဖင့္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခံယူျခင္း၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူလာျခင္း၊ မဟာေဗာဓိပင္ ေပါက္ေတာ္မူျခင္း၊ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း တုိ႔သည္ ကဆုန္ လျပည့္ေန႔မ်ားပင္ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
●(၄)။ ထုိ႔ျပင္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔မွာပင္ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံ၀င္ေတာ္ မူခဲ့ေသာေၾကာင့္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ“ဗုဒၶေန႔” ဟု ေရွးပညာရွိတုိ႔က ေခၚေ၀ၚသတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
“ကဆုန္လျပည့္၏ ထူးျခားခ်က္ (၅) ရပ္”
••••••••••••••••••••••••••
(၁) ဗ်ာဒိတ္ခံယူသည့္ေန႔ = ေလးသေခ်ၤႏွင့္
ကမာၻတစ္သိန္း အစ ကဆုန္လျပည့္ေန႔။
(၂) ဘုရားေမြးသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ (၆၈)ခု၊
ကဆုန္လျပည့္ (ေသာၾကာေန႔)။ (ဘီစီ ၆၂၃)
(၃) ဘုရားျဖစ္သည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခု၊
ကဆုန္လျပည့္ (ဗုဒၶဟူးေန႔)။ (ဘီစီ ၅၈၈)
(၄) ဗုဒၶ၀င္အက်ဥ္းေဟာသည့္ေန႔ =
မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၄)ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔။ (ဘီစီ ၅၈၇)
(၅) ပရိနိဗၺာန္စံသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ (၁၄၈)ခု၊
ကဆုန္လျပည့္ (အဂၤါေန႔)။ (ဘီစီ ၅၄၃)
ေတာရိပ္ၿမိဳင္ေပၚ၊ ေျခာက္ႏွစ္ေပ်ာ္၍၊ ခါေတာ္တစ္ဖံု၊
ပြင့္ခ်ိန္ႀကံဳက၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ဆင္မင္းေန႔၀ယ္၊
ေျမ့ပရေမ ၊ ပလင္ေဗြထက္၊ ေ႐ႊေညာင္ေတာ္ႀကီး၊
ဗိမာန္ထီးႏွင့္ မၿငီးၾကည္ျဖဴ၊ ေနေတာ္မူလ်က္၊
ရန္ျမဴခပင္း၊ အမွိုက္သင္းကို၊ အရွင္းပယ္ေပ်ာက္၊
အလင္းေပါက္က၊ထြန္းေတာက္ဘုန္
ေသာင္းလံုးေက်ာ္သည္၊ သံုးေဖၚလူတို႔ ျငမ္းပါကုိ။
[၁၀၃-ခု ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔၌ ဘုရားအျဖစ္သို႔
ေရာက္ေတာ္မူသည္။]
“လျပည့္ ေႏြကဆုန္”
•••••••••••••••••
“ဆုပန္ေန႔”
•••••••••••••••••
“ေလးသေခ်ၤကိန္း၊ တစ္သိန္းကပ္ၾကံဳ၊
သူေမဓာေလာင္း၊ ညြန္ေပ်ာင္းဗြက္အုံ၊
ဒီပင္ထံပါး၊ ၀မ္းလ်ားေမွာက္ခုံ၊
ဆုပန္ေန႕၊ လျပည့္ေႏြကဆုန္။
“ဖြားျမင္ေန႔”
••••••••••••••
မဟာသကၠရာဇ္၊ ေျခာက္ဆယ့္ရွစ္ၾကံဳ၊
လုမၺနီေတာ၊ သာေမာရဂုံ၊
ေလာင္းေတာ္သိဒၶတ္၊ ထြက္လတ္ၾကာငုံ၊
ဖြားျမင္ေန႕၊ လျပည့္ေႏြကဆုန္။
“ဗုဒၶေန႔”
••••••••••••
တစ္ရာ့သုံးႏွစ္၊ သကၠရာဇ္ၾကဳံ၊
ေဗာဓိပင္မင္း၊ မွီတင္းခုိလႈံ၊
မာန္စြယ္ငါးစင္း၊ ေအာင္ျခင္းဖုံဖုံ၊
ဗုဒၶေန႔၊ လျပည့္ေႏြကဆုန္။
“နိဗၺဴေန႔”
••••••••••••••
ရာ့ေလးဆယ့္ရွစ္၊သကၠရာဇ္ၾကံဳ
မလႅာမင္းတုိ႔၊ အင္ၾကင္းရဂုံ၊
ဇာတ္ေတာ္သိမ္းလုိ႔၊ေအးျငိမ္
နိဗၺဴေန႔၊ လျပည့္ေႏြကဆုန္။
“ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔”
••••••••••••••••••••••••••
ျမန္မာမ်ားရဲ့ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေန႔သည္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔ရဲ့ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ျဖစ္တဲ့ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ဟာ ဘုရားေလာင္း သုေမဓာ ရွင္ရေသ့က ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားထံမွ
ဘုရားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္ လိမ့္မည္ဟု နိယတဗ်ာဒိတ္ကုိ ံေတာ္မူျခင္း၊
ဘုရားေလာင္း ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း၊
သစၥာေလးပါးကုိ သိျမင္ၿပီး ဘုရာျဖစ္ေတာ္မူျခင္း၊
မဟာေဗာဓိပင္ေပါက္ျခင္းႏွင့္
စုိက္ထူခဲ့ေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ႀကီးဆုိလည္း မမွားပါဘူး။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာတုိ႔က ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ ဗုဒၶေန႔ဟု သတ္မွတ္ကာ အခါေတာ္ေန႔ကုိ တစ္ခမ္း တစ္နား က်င္းပေလ့ ရွိၾကပါတယ္။
ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ကို အနယ္နယ္မွာ က်င္းပၾကၿမဲမို႔ ကဆုန္လနဲ႔ ပတ္သက္သမွ် မွတ္သားစရာ ေလးေတြ အနည္းငယ္ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။
ကဆုန္လဆိုတာ ဘာသာ သာသနာ ရွဳေထာင့္က ၾကည့္ရင္ အံ့ၾသစရာေကာင္း တဲ့ အျဖစ္သနစ္ေလးေတြ
တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ျမင္ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
“ဗ်ာဒိတ္, ဖြား, ျမင္၊ ေဗာဓိပင္၊ စံ၀င္ နန္းနိဗၺာန္”
လကၤာအရ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္အျဖစ္နဲ႔ သုေမ ဓာရွင္ရေသ့ဘ၀မွာ ဒီပကၤရာ ျမတ္စြာဘုရား ထံေတာ္မွ ........
ဘုရားစစ္စစ္၊ ဧကန္ျဖစ္လိမ့္မည္”ဆိုတဲ့ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ကို ခံယူခဲ့ျခင္း၊
ဘုရားအေလာင္းေ
သစၥာေလ
မဟာေဗာဓိပင္ ေပါက္ျခင္း၊
ပရိနိဗၺာန္ ၀င္စံေတာ္မူျခင္း ဆိုတဲ့ ဗုဒၶနဲ႔ပ တ္သက္လို႔ သာသနာ့မွတ္တိုင္ ၾကီးမ်ားက ဒီကဆုန္လမွာ
ျဖစ္ခဲ့တာမို႔ ထူးျခားတဲ့ “လျမတ္ကဆုန္”လို႔ တင္စားေခၚဆိုၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ပဲ ဗုဒၶနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ရက္ျမတ္မ်ား ဆုံစည္းရာ ကဆုန္လ ေရာက္ၿပီဆိုရင္ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔စတဲ့ ပြဲေတာ္မ်ားကို အမြန္အျမတ္ျပဳကာ က်င္းပျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။
Crd ; Original Post
Nay Myo
No comments:
Post a Comment